Powieść Wł. Stanisława Reymonta zyskała uznanie Komitetu Noblowskiego za podjętą problematykę, wymowę tekstu i walory literackie.
„Chłopi” to wynik umowy pisarza z „Tygodnikiem Ilustrowanym”. W wyniku podpisanej w 1897 roku umowy Reymont zobowiązał się napisać tetralogię „Chłopi”. Tworzenie dzieła opóźniła choroba (tajemnicą poliszynela był alkoholizm pisarza), później wypadek kolejowy ()7.1900 rok) , dlatego trwało to prawie 10 lat.
Druk rozpoczęto w 3 numerze “Tygodnika” w 1902 roku. Prenumeratorzy pisma wkrótce otrzymali wydanie książkowe pierwszego tomu – “Jesień”. Dwa lata później, tj. w roku 1904, wyszła pełna edycja dwu pierwszych tomów, “Jesień” i “Zima”. Trzeci tom, “Wiosna”, pojawił się w druku dopiero w 1906 roku, a ostatni, “Lato”, w trzy lata później.
Główne wydarzenia w poszczególnych porach roku:
Jesień
|
- Stara Agata opuszcza wieś.
- Najbogatszy we wsi gospodarz, Maciej Boryna, posyła swaty do Jagny. (Jagna podoba się również jego synowi Antkowi).
- Boryna wygania syna i jego rodzinę z gospodarstwa.
- We wsi odbywa się huczne wesele.
|
Zima
|
- Antek i jego żona Hanka wiodą nędzne życie w chacie na uboczu wsi.
- Boryna zaczyna podejrzewać Jagnę o zdradę.
- Chłopi toczą spór o sprzedaż lasu. Wywiązuje się walka – Antek staje w obronie ojca.
- Chłopi trafiają do więzienia.
|
Wiosna
|
- Agata wraca do wyludnionej wsi.
- Boryna bardzo ciężko choruje.
- Hanka wraca na gospodarstwo ojca i przejmuje nad nim zarządzanie.
- Jagusia romansuje z wójtem, a następnie z Jasiem.
- Wybucha konflikt z kolonistami niemieckimi.
- Boryna umiera.
|
Lato
|
- Pogrzeb Boryny.
- Jagna zostaje wygnana z chałupy.
- Antek powraca z więzienia i w dalszym ciągu wodzi oczyma za Jagną.
- Umiera stara Agata.
- Mieszkańcy wsi postanawiają wygnać niemoralnie prowadzącą się Jagusię – Antek staje po stronie wsi.
|