„Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej [portret bohaterki]

Powieść M. Kuncewiczowej to psychologiczny portret Róży Żabczyńskiej, nakreślony literackimi środkami i znajdujący się w centrum świata przedstawionego.

Czytelnik ma okazję poznać ją w ostatnim dniu jej życia.

Wcześniejsze wydarzenia z jej życia poznaje dzięki zabiegowo retrospekcji.

Przez całe swe życie Róża nie czuje związku z konkretnym miejsce czy ludźmi, wszędzie czuje się obco. Ta świadomość towarzyszy jej też w kontaktach z najbliższymi, czuje że nikt jej nie rozumie.

Ten sposób narracji, kiedy autor rezygnuje w swojej powiesci nz układu chronologicznego wydarzeń, nazywany jest „odkształcaniem czasu”.

Poszczególne zdarzenia z życia głównej bohaterki  nie tworzą logicznego ciągu powiązanego z następstwem czasowym, ale przywołują za to nieistotne z pozoru zdarzenia, charakteryzujące jednak bohaterkę, w tym jesj stosunek do innych.

Wydarzenia ostatniego dnia, jak i wskazane w retrospekcji – te dziejące się wcześniej – ujawniają jakże skomplikowana psychikę bohaterki. Już sama zmiana imienia z Rózy na Ewelinę stanowi przykład niejednoznaczności. A życie róza miała naprawdę obfitujące w wiele wydarzeń. Warto wspomnieć o jej młodzieńczej, niespełnionej miłości do Michała Bądskiego, która w jej psychice pozostawiła poczucie krzywdy i niedocenienia.

Róża jest pełna wewnętrznych rozterk, niechętnie patrzy na świat wokół, manifestuje swą wyższość wobec innych, pokazuje swą pychę,  pogardę wobec obcych. Także rodzina nie dostaje od niej żadnych oznak uczucia, jest po prostu oschła wobec najbliższych.

Najbliżsi nie potrafią przewidzieć jej zachowań dlatego też po prostu się jej boją. Zmienne nastroje, egzaltacja czy apodyktyczność powodują, że traktowana jest z dystansem.

Póża żyje w konflikcie ze światem i poczuciem głębokiej samotności.

Róża jednak zmienia się, a dzieje się to pod wpływem wizyty u doktora Gerhardta, który podobnie jak kiedyś zakochany Michał zachwyca się urodą jej nosa. Te komplementy pomogły niejako Róży pogodzić się ze sobą i światem.