- Wiek XVII to okres konfliktów religijnych, politycznych i i zmian w nauce i kulturze.
- Pojawiały się nowe idee, które rozprzestrzeniały się po całej Europie.
- W 1632 roku Galileusz opublikował swe dzieło o ciałach niebieskich, a 1687 Newton stworzył fundamenty współczesnej fizyki, ogłaszając prawo grawitacji.
- Znaczący wpływ na ówczesne życie miało autoryzowane tłumaczenie Biblii, nazwanej „Biblią Jakuba” z 1611 roku. W ten sposób Biblia dotarła do znacznie szerszych warstw społeczeństwa.
- Wiek XVII obfitował w wielu znakomitych poetów, wystarczy wspomnieć Bena Jonsona, Johna Donne’a, Johna Drydena, Aleksandra Pope, W tym też czasie urodził się jeden z największych poetów angielskich John Milton. Poeci XVII wieku czerpali chętnie z tradycji antycznej.
- Należy zaznaczyć, że nie było jednoznacznego odejścia od epoki elżbietańskiej, wciąż pojawiały tzw. maski, czyli małe formy muzyczno-poetyckie.
- Poezja rozwijała się bez wielkich przełomów, ale pojawiały się w niej elementy dotychczas nieznane. Twórcy przewartościowali niejako miejsce człowieka w świecie i zainteresowano się złożonością ludzkiej natury.
- Poezja pokazywała aspekty osobiste, autorefleksje, a motywy autobiograficzne odnaleźć można w utworach Miltona, Jonsona, Donne’a, Herricka, Herberta, Sucklinga i Lovelace’a.
- Ważną rolę zaczęła odgrywać też poezja religijna, bowiem tacy twórcy, jak John Donne, Herrick i Herbert byli duchownymi, w swoich utworach przeciwstawiali się demoralizacji , korupcji wyższych sfer i samego kleru.
- Ich wiersze łamały zasadę dekorum, łączyły intelektualizm i zmysłowość, tematykę religijną i erotyczną, wprowadzały do liryki język nauki i teologii.
- Poeci zaskakiwali wyszukanymi konceptami, niezwykłą metaforyką i symboliką.
- Wielu poetów, w tym Ben Jonson, zachowało klasyczne formy, wypełniając je własnymi ideami, dlatego ten tym poezji nazwano neoklasycyzmem.
- Jonson, porywczy w życiu prywatnym, w swoich dramatach sięgał po szyderstwo, krytykując skąpstwo i korupcję, był jednocześnie człowiekiem wrażliwym, czego dowodem jest jego poezja miłosna, a także epitafium poświęcone pierworodnemu synowi.
- John Donne „zyskał” tytuł ojca tzw. „szkoły metafizycznej”.
- W swoich utworach sięgał po zwroty potoczne, zaskakujące porównanie, alegorie i aluzje, a także rubaszny humor, refleksje i subtelną argumentację.
- Świetny mówca.
- George Herbert (1593-1633) i Henry Vaughan (1621-1695) to także członkowie „szkoły metafizycznej”. Donne operował motywami autorefleksyjnymi, zaś Herbert (pastor) analizował rozterki duszy w spotkaniu z Bogiem.
- Henry Vaughan to niejako następne pokolenie, ale często świadomie naśladował Herberta, a jego utwory są jakby oderwane od tradycji Kościoła.
- Warto wspomnieć o grupie „Kawalerowie”, do której należeli Robert Herrick, Thomas Carew, John Suckling i Richard Lovelance, a związani byli z dworem Karola I i w swych utworach opiewali życie i kulturę angielskiej arystokracji, a robili to z elegancją, lekkością i wdziękiem. Herrick i Lovelance pisali także sielanki.
- John Milton (1608-1674) zaczął tworzyć już na studiach w Cambridge, wtedy też powstały jego znakomite najwcześniejsze poematy „Allegro, czyli wesoły: oraz „Penseroso, czyli zadumany”, trochę późniejsze są dwa kolejne utwory: „Comus” i „Lycidas”, ten drugi poświęcony zmarłemu tragicznie koledze ze studiów.
- W 1638 roku wyjechał do Włoch, ale szybko wrócił, na wieść konfliktu króla z parlamentem, zaczął pisać traktatu i broszury na różne tematy, choć dominowały te w obronie parlamentu.
- Wystąpił w obronie słowa w 1644 roku przedstawiając „Aeropagiticę”.
- Zaczął tracić wzrok i względy monarchii, dlatego zajął się jedynie poezją.
- Stworzył biblijną przypowieść o wygnaniu z raju „Raj utracony”. Pierwsze wydanie (1667), to 10 ksiąg, drugie (1674) miało o 2 księgi więcej. Poemat został napisany wierszem białym, na wzór dzieł Homera.
- O wielkości jego dzieła decyduje potęga wyobraźni twórcy, ogromna jego erudycja, ciekawie prowadzona narracja.
- „Rajem utraconym” zapewnił sobie Milton pamieć potomnych, o której marzył.
- Wśród innych poetów tego okresu wymienić warto Andre Marvella (1626-1678), którego poezja przesycona jest ironią i pomysłowością metafizyków, Johna Drydena (1631-1700), czołowego piewcę monarchii i krytyka przywar współczesnych. Jego utwory charakteryzował gładki, regularny rym.
- Podobny rodzaj twórczości uprawiał Aleksander Pope (1688-1744), którego twórczość podporządkowana była także rozsądkowi, prawdzie, przyrodzie, rozumowi, a także krytyce głupoty.