Czynniki chroniące i czynnika ryzyka w obszarze niepowodzeń szkolnych

Czynniki chroniące Czynniki ryzyka
  • umożliwienie uczniowi słabszemu nawiązanie kontaktu z uczniem osiągającym bardzo dobre wyniki w nauce danego przedmiotu,
  • powierzenie uczniowi mającemu kłopoty i trudności pewnych obowiązków związanych z danym przedmiotem,
  • włączenie uczniów słabych do zespołów wyrównanych,
  • systematyczna kontrola wykonywanych przez ucznia zadań,
  • organizowanie pomocy tzn. ustalanie planu pracy, mobilizowanie do samodzielności, do organizowania sobie pracy, wyrabianie odpowiedniego stosunku do nauki,
  • poszukiwanie alternatywnych metod uczenia się,
  • prowadzenie systematycznej obserwację ucznia,
  • analizowanie wnikliwie wytworów pracy,
  • nawiązanie współpracy ze środowiskiem rodzinnym,
  • indywidualizowanie pracy na lekcji,
  • stosowanie ćwiczeń korekcyjnych,
  • utrzymanie stałego kontaktu z poradnią psychologiczno- pedagogiczną,
  • opracowanie i wdrożenie programów wsparcia dla uczniów z niepowodzeniami,
  • diagnozowanie potrzeb, zainteresowań poszczególnych uczniów,
  • uporządkowanie celów nauczania i czynności, aby uczeń mógł odnieść indywidualny sukces,
  • posługiwanie się wzorem osobowym dla wykazania uczniom wartości poszczególnych osiągnięć.
  • brak nastawienia uczniów na trwałe zapamiętywanie,
  • brak systematycznej kontroli wyników nauczania,
  • utrwalanie błędnych skojarzeń, utrwalanie materiału niezrozumiałego dla uczniów,
  • pomijanie w procesie utrwalania najważniejszych faktów i uogólnień,
  • nadużywanie pogadanki jako sposobu utrwalania, przy równoczesnym niedocenianiu takich sposobów, jak samodzielna praca uczniów i stosowanie wiadomości w praktyce,
  • brak stałej kontroli pierwszych czynności wykonywanych przez uczniów,
  • pomijanie na lekcji jednego lub nawet kilku etapów procesu kształtowania umiejętności i nawyków,
  • niewłaściwa pod względem dydaktycznym realizacja poszczególnych etapów lekcji,
  • całkowite rezygnowanie z kształtowania umiejętności  i nawyków na lekcji wskutek „braku czasu” lub niedoceniania roli tego procesu,
  • niedostateczna znajomość ucznia przez nauczyciela, brak opieki pedagoga i psychologa szkolnego nad uczniami opóźnionymi w nauce,
  • zbyt późne wykrywanie zaległości powstających w opanowywanym przez uczniów materiale nauczania,
  • zbyt późne podejmowanie środków zmierzających do zlikwidowania luk ujawnionych w wiadomościach uczniów,
  • niedociągnięcia w zakresie aktywizowania słabych uczniów na lekcji,
  • brak zorganizowanej przez szkołę pomocy pozalekcyjnej: zajęć wyrównawczo-kompensacyjnych,
  • braki istniejącego systemu szkolnego, nieprzystosowanie szkoły do wymagań współczesnej nauki i techniki,
  • nieprzystosowanie programów nauczania do możliwości intelektualnych,
  • brak podręczników szkolnych lub ich nieodpowiedni poziom pod względem merytorycznym i metodycznym,
  • niedostateczne wyposażenie szkół i pracowni przedmiotowych w niezbędny sprzęt i pomoce naukowe,
  • trudne warunki organizacyjne pracy szkół, dwuzmianowość i nauczania, nadmierna liczba uczniów w klasach,
  • niedociągnięcia w dziedzinie systemu kształcenia i doskonalenia nauczycieli,
  • nieprzygotowanie się do lekcji, zaniedbywanie samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych ze strony nauczycieli.