Dziedzictwo starożytnej Grecji

Grekom zawdzięczamy klasycyzm  – wzorzec, który właściwie obowiązuje do dziś. Każda następna epoka musiała odnieść się do klasycyzmu – bądź go propagując, bądź odrzucając. Klasycyzm  to kanon piękna, harmonijność, zachowanie proporcji. Tą nazwą określa się także odwołania do kultury starożytnej.

Kultura grecka związana była głównie z Atenami. To właśnie tam powstała filozofia. Pierwszym myślicielem, któremu nie wystarczało mityczne wyjaśnienie powstania świata, był Tales. Uznał on, że początkiem wszelkiego istnienia jest woda.

Przełom V i IV w. p.n.e. to rozkwit kultury ateńskiej: architektury i rzeźby. Za doskonały przykład klasycznej budowli uznaje się Partenon, świątynię na Akropolu. Warto też pamiętać, że to w Atenach powstał ustrój zwany demokracją (dosłownie władza ludu).

Za początek literatury śródziemnomorskiej uznaje się mity greckie – najpierw przekazywane ustnie, a właściwie śpiewane przez wędrownych „opowiadaczy”. Mit  to opowieść „porządkująca”. W sfabularyzowany sposób wyjaśnia porządek rzeczy, zjawiska przyrody, wydarzenia historyczne, których siłami sprawczymi są bogowie. I tak np. przemienność pór roku została wyjaśniona w opowieści o Demeter i Korze. Nie wolno zapominać, że mity miały podłoże religijne – każdemu bóstwu, które odpowiadało za jakąś dziedzinę życia lub przyrody, należała się cześć i szacunek.

Pismo pojawiło dopiero na przełomie IX i VIII w. p.n.e., kiedy to Grecy przejęli za pośrednictwem Fenicjan (wraz z pieniędzmi) pismo semickie. To wyjaśnia także, dlaczego alfabet grecki różni się od znanego nam łacińskiego. Warto tu przy okazji zaznaczyć, że alfabet łaciński został stworzony przez Rzymian.

Literaturę grecką dzielimy na okresy, według dominującego w danym czasie gatunku: IX/VIII w. p.n.e. to czas epiki  (Homer ), VII/VI w. p.n.e. to okres liryki  (Safona , Anakreont, Symonides), V wiek p.n.e. to wiek dramatu  (Ajschylos, Sofokles , Eurypides), wieki III i II p.n.e. to lata epigramatu  (Kallimach, Teokryt ).