„Dziewczyna” Bolesława Leśmiana

„Dziewczyna” [fragment]

Władysławowi Jaroszewiczowi,
Jego entuzjastycznym zapałom
dla dzieł twórczych i szczerym
wyczuciom czarów poetyckich

Dwunastu braci, wierząc w sny, zbadało mur od marzeń strony,
A poza murem płakał głos, dziewczęcy głos zaprzepaszczony.

I pokochali głosu dźwięk i chętny domysł o Dziewczynie,
I zgadywali kształty ust po tym, jak śpiew od żalu ginie…

Mówili o niej: „Łka, więc jest!” – I nic innego nie mówili,
I przeżegnali cały świat – i świat zadumał się w tej chwili…

Porwali młoty w twardą dłoń i jęli w mury tłuc z łoskotem!
I nie wiedziała ślepa noc, kto jest człowiekiem, a kto młotem?

„O, prędzej skruszmy zimny głaz, nim śmierć Dziewczynę rdzą powlecze!” –
Tak, waląc w mur, dwunasty brat do jedenastu innych rzecze.

  • “Dziewczyna” to typowa ballada posiadająca rodowód ludowo-baśniowy.
  • Występują refreny, paralelizmy składniowe, a treść jest bogata w elementy filozoficzne.
  • Dwunastu braci usłyszało za murem głos dziewczyny i rozpoczęło proces burzenia.
  • Niestety wszyscy zginęli. Ich cienie podjęły dzieło i w końcu mur runął.
  • Okazało się jednak, że za nim nie ma nic.
  • Jest to oczywiście opowieść symboliczna i wyobraża odwieczne ludzkie dążenie do ideału, wieczny wysiłek i trud, by go osiągnąć.
  • Zakończenie może być interpretowane dwojako.
  • Pesymistycznie – dążenia ludzkie są absurdalne i optymistycznie – aktywność, solidarna (braci jest
    dwunastu) walka ze światem, kruszy przeszkody i nadaje sens ludzkiemu życiu.
  • Utwór przedstawia odwieczne ludzkie dążenie do poznawania tego, co nieznane.
  • Wiersz składa się z dwudziestu dwuwersowych strof.
  • Każdy z wersów napisany jest regularnym siedemnastozgłoskowcem (8+9).