Elementy opisu utworu muzycznego

  • Muzyka stanowi sztukę dźwięków, zamierzoną konfigurację tonów lub szmerów.
  • Przekazuje niekiedy znacznie więcej niż słowa.
  • Podstawowe elementy omawiania dzieła muzycznego to:
    • melodia (temat muzyczny, dźwięki o różnej wysokości i różnym czasie trwania, melodia deklamacyjna (zbliżona do mowy), kantylenowa (śpiewna, melodyjna), figuracyjna (przeciwna kantylenowej), ornamentalna (zawiera liczne ozdobniki),
    • forma muzyczna (ogólna budowa utworu muzycznego, podstawowe formy muzyczne: wokalne (pieśń , piosenka, chorał, ballada, kantata, aria), imitacyjne (fuga, kanon, toccata), taneczne (bolero, czardasz, krakowiak, mazurek, tango, walc), miniatura (ballada, rapsodia, serenada), formy liturgiczne ( hymn, psalm, requiem),
    • rytm (regulacja trwania poszczególnych dźwięków, obecność metrum, czyli miary taktowej, rytmika okresowa, tj. stale powtarzający się schemat rytmiczny, rytmika zmienna, tj. brak stałego podziału rytmicznego),
    • harmonia (porządkuje współbrzmienie dźwięków w utworze, podstawowe rodzaje to: modalna (oparta na skalach dur-moll, decydująca o nastrojowości utworu), sonorystyczna (dominacja dźwięków rozluźnionych, dysonanse),
    • kolorystyka (barwa dźwięków, określa barwę brzmieniową utworu muzycznego, uzyskiwana poprzez wykorzystanie różnych instrumentów),
    • tekst (w twórczości wokalnej niekiedy ważniejszy niż warstwa dźwiękowa, wzmacnia nastrój tworzony przez muzykę),
    • agogika (tempo utworu muzycznego związane z jego interpretacją),
      • podstawowe oznaczenia:
        • largo = bardzo wolno,
        • adagio = powoli,
        • andante = wolno,
        • moderato = umiarkowanie,
        • allegretto = szybciej,
        • allegro = szybko,
        • presto = bardzo szybko,
        • rallentando = zwalniając,
        • accelerando = przyspieszając.
    • dynamika (natężenie dźwięku, siła brzmienia utworu muzycznego),
      • podstawowe oznaczenia dynamiczne:
        • pianissimo = możliwie najciszej,
        • piano = cicho,
        • mezzo piano = średnio cicho,
        • mezzo forte = średnio głośno,
        • forte = głośno,
        • fortissimo = bardzo głośno.