Folklor

Folklor to ludowa twórczość literacka, na która składają się:

  • baśnie, podania i legendy,
  • muzyka taneczna,
  • zwyczaje i obrzędy,
  • wiedza ludowa.

Jako pierwszy terminu folklor użył w 1846 roku W.J. Thomson, określając w ten sposób najstarsze składniki kultury, obejmujące co lud umie, tworzy, pielęgnuje i przekazuje z pokolenia na pokolenie.

Wśród badaczy folkloru w Polsce wymienia się następujące nazwiska:

  • Adam  Czarnocki (Zorian Dołęgi Chodakowski) (18784-1825), polski etnograf, archeolog, historyk i słowianofil, prekursor badań nad Słowiańszczyzną,
  • Żegota Jakub Pauli (18140-1895), historyk, badacz polskiej i słowiańskiej kultury ludowej,
  • Kazimierz Władysław Wójcicki (1807-1879), polski literat i wydawca, historyk Warszawy, zainteresowany kulturą ludową,
  •  Oskar Kolberg (1814-1890), polski etnograf, encyklopedysta, folklorysta i kompozytor, ktory w II połowie XIX wieku rozpoczął pracę nad dziełem opisującym zwyczaje ludowe różnych regionów Polski pt. „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”,
  • Jan Aleksander Karłowicz  (1836-1903), etnograf, językoznawca, muzykolog,  zbieracz podań, przysłów i pieśni ludowych, wydawca  Słownika gwar polskich (6 tomów), autor rozpraw z etnografii,
  • Samuel Adalberg (1868 – 1939), historyk, paremiolog, folklorysta, wydawca tekstów staropolskich, zebrał i wydał przysłowia, głownie żydowskie,
  • Stanisław Bronisław Ciszewski (1865-1930), etnograf, kierownik pierwszej polskiej katedry etnologii na Uniwersytecie we Lwowie, autor prac z etnografii i literatury ludowej,
  • Jan Stanisław Bystroń (1892-1964), etnolog i socjolog, autor prac z hist. kultury polskiej, także ludowej, obyczajowości, wychowania.

Polskie regiony folklorystyczne to:

  • Kaszuby,
  • Wielkopolska,
  • Kujawy, Mazowsze,
  • Kurpie,
  • Śląsk,
  • Małopolska,
  • Podhale.

Folkloryzm  to sztuka naśladowania folkloru. Wplatanie elementów folkloru w życie codzienne i sztukę muzyczną, plastyczną. Łączenie np. pop-kultury z folklorem (np. Golec Orkiestra).

Wartość folkloru:

  • stoi na straży twórczości ludowej,
  • przechowuje najpiękniejsze tradycje ludowe,
  • potwierdza mądrość i twórcze uzdolnienia ludu i jego poczucie piękna,
  • jest spadkobiercą tekstów przechowywanych ustnie, stąd różne odmiany.