„Gaude Mater Polonia” – średniowieczny hymn polski, jeden z najstarszych religijnych utworów liryki polsko-łacińskiej, datowany jest na wiek XIII, a dedykowany biskupowi krakowskiemu Stanisławowi ze Szczepanowa, który zginął śmiercią męczeńską w 1079 roku. Autorstwo przypisywane jest Wincentemu z Kielczy (Kielc). Warto wiedzieć, że kult Stanisława ze Szczepanowa stale wzrastał, wzmocniony ponadto legendą o zrośnięciu się poćwiartowanego ciała na rozkaz króla (Bolesława Śmiałego, którego biskup był przeciwnikiem). W 1253 roku kanonizowano w Asyżu biskupa Stanisława.
Słowa w tłumaczeniu Piotra Boronia:
Ciesz się, Matko Polsko, ze szlachetnego syna.
Wysławiaj wielkie czyny sługi bożego.
Bóg bowiem swą łaską zdziałał, że święty Stanisław
Przez swe męczeństwo i cuda jaśnieje wielkim blaskiem.
Sprzeciwił się królowi, gdy ten działał okrutnie
I zginąwszy od miecza w poczet męczenników wszedł.
Zaiste zasłużył sobie, by w niebios bramy wejść
I przed Bogiem Wszechmocnym jest orędownikiem nam.
Zatem, szczęśliwy Krakowie, dawco świętego ciała Boga
Stwórcę wszechrzeczy błogosław więc wiecznie.
Trójcy Świętej niech chwała dana będzie i cześć,
A nam łaska i pokój za jego sprawą bądź. Amen