Stanisław Antoni Grochowiak
Pseudonim „Kain”
(24 stycznia 1934, Leszno – 2 września 1976)
Polski poeta (przedstawiciel turpizmu), prozaik, dramatopisarz, publicysta, scenarzysta filmowy.
Debiutował w latach pięćdziesiątych, współpracował z Instytutem Wydawniczym PAX, zespołem redakcyjnym “Za i przeciw”,
“Współczesności”, “Nowej Kultury”, “Kultury”, “Poezji” i “Miesięcznika Literackiego”.
W wierszach ze zbiorów “Menuet z pogrzebaczem”, “Rozbieranie do snu” i „Agresty” dał wyraz fascynacji zjawiskami uznawanymi za niepoetyckie, tym, co brzydkie, zniszczone, kalekie, zarówno w codzienności człowieka, jak i w procesach nieuchronnie go czekających (procesu starzenia się, śmierci niosącej ze sobą proces biologicznego rozkładu).
“Rozmowa o poezji”, utwór napisany w formie dialogu, w którym poeta szydzi ze stereotypowych wyobrażeń o poezji, które pozwalają jej na tworzenie fałszywych mitów. Uważa, że poezja – obraz dramatycznych losów współczesnego świata “wynika z brodawek ogórka” i bywa “jak ostro całowany tasak”, dlatego też musi operować obrazem o brutalnym charakterze.
“Czyści”, liryk, w którym znaleźć można poetyckie uzasadnienie upodobań poety do zjawisk powszechnie uznanych za nieestetyczne; “Wolę brzydotę / Jest bliżej krwioobiegu / Słów gzy prześwietlać / Je i udręczać / Ona ukleja najbogatsze formy”.
“Płonąca żyrafa”, szokujący obraz ludzkiego bytu, w którym człowiek jest po prostu bezwolną bryłą mięsa poddaną różnym procesom, zależnie od potrzeb życia i historii. Chociaż często człowiekowi zadaje się ból lub niszczy go biologicznie, sztandarowym hasłem jest jego dobro i obrona jego interesów.
“Do pani”; utwór o tematyce miłosnej, gdzie jednak zamiast słów pełnych uniesień i ciepła, poeta roztacza scenerię pełną brudu i brzydoty, która odbiera wszelki urok nie tylko zainteresowanym sobą ludziom, ale budzi wątpliwość w możliwość istnienia głębszego uczucia.
“Lekcja anatomii (Rembrandta)” – “wysoki” przedmiot refleksji – opis sławnego obrazu “Anatomia dr Tulpa”, służy poecie do wypowiedzenia treści o charakterze socjologicznym, daje okazję do wygłoszenia egzystencjalnych prawd o samotności człowieka.
W poezji dawał wyraz fascynacji kulturą baroku, interesowała go estetyka brzydoty, barokowy turpizm i środkki wyrazu charakterystyczne dla literatury XVII wieku, takie jak:
- kontrast,
- koncept,
- groteska.
Wykorzystując je pisał o przemijaniu, afirmując zjawiska brzydkie i kalekie.