Nowością po zakończeniu I wojny światowej stało się duże zróżnicowanie tendencji artystycznych. W konsekwencji trudno więc mówić o jednym dominującym prądzie artystycznym dwudziestolecia międzywojennego. Różne kierunki współistniały i ścierały się ze sobą, dlatego obok wciąż żywotnych dawnych trendów, pojawiały się nowe poetyki.
Takie ścieranie doprowadziło do pojawienia się dwóch zasadniczych prądów, radykalnej i nowatorskiej Awangardy Krakowskiej oraz hołdującego tradycji Skamandra. Poeci tego okresu pragnęli, by ich głos brzmiał donośnie, dlatego tworzyli grupy poetyckie. Do najważniejszych zalicza się:
- Skamandra,
- Awangardę Krakowską,
- Kwadrygę,
- Żagary
ŻAGARY
- Grupa powstała w Wilnie, w gronie polonistów Uniwersytetu Stefana Batorego,
- Skupiła się wokół czasopisma społeczno-literackiego o tej nazwie,
- Jej twórcy nazywani byli też „ostatnią wileńską plejadą”,
- „Żagary „oznaczają suche badyle, chrust i są odwołaniem do symboliki ognia,
- Twórcy obdarzeni przeczuciem katastrofy, wyrażali poetycką wizję pożogi świata, apokalipsę,
- W twórczości jej członków dominowała tonacja katastroficzna,
- Ewolucja grupy poetyckiej miała kilka etapów,
- Najważniejszymi czasopismami żagarystów były „Żagary” i „Pion”,
- Grupę współtworzyli: Teodor Bujnicki, Stefan Jędrychowski, Henryk Dembiński, Józef Maśliński, Czesław Miłosz, Aleksander Rymkiewicz, Jerzy Zagórski, Antoni Gołubiew i Jerzy Putrament.
SKAMANDER
- Najważniejszą obok Awangardy Krakowskiej formacja artystyczna,
- Skupiła artystów w kawiarni „Pod Picadorem” w Warszawie, na Nowym Świecie,
- Nazwa powiązana jest z rzeką trojańską, a pomysłodawcą był Jan Lechoń
- Istotne dla Skamandrytów były relacje artystyczno-towarzyskie,
- Czasopisma: „Skamander”, „Wiadomości Literackie”, „Cyrulik Warszawski,
- Poezja Skamandrytów „wyszła na ulicę” blisko czytelników,
- Grupę poetycką Skamander tworzyła przede wszystkim „wielka piątka poetów”: Jan Lechoń, Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński i Jarosław Iwaszkiewicz. Ponadto do grupy formalnie należała Kazimiera Iłłakowiczówna.
- Sympatyzowali ze Skamandrem także: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Władysław Broniewski, Jerzy Liebert, Stanisław Baliński
- Szczególne znaczenie dla Skamandrytów miał Leopold Staff, ich mistrz i autorytet.
AWANGARDA KRAKOWSKA
- Założycielem grupy był Tadeusz Peiper.
- Grupa miała swój program, w przeciwieństwie do Skamandra.
- Według niego należało z poezji wyrzucić watę słowną, czyli zastosować zasadę minimum słów, maksimum treści.
- Głoszono konieczność zerwania z bezpośrednim wyrażaniem uczuć.
- Zlecano stosowanie metafor, oksymoronów, łączących odległe elementy skojarzeniowe.
- Ważnym tematem stało się miasto, masa, maszyna symbole cywilizacji.
- Oprócz twórcy i teoretyka grupy Tadeusza Peipera do ważnych osobowości Awangardy Krakowskiej należeli Jan Brzękowski, Jalu Kurek i Julian Przyboś.
- Najważniejsze czasopismo grupy to krakowska „Zwrotnica” (1922 – 1927), a w późniejszym okresie „Linia” (1931 – 1933).