Historia rzeźby na przestrzeni wieków

  • Prahistoria (ok. 2,5 mln – 4 tys. lat p.n.e.)
    • pierwsze wytwarzanie przedmioty,
    • figury kobiet o uproszczonych kształtach,
    • odniesienie do kultu płodności,
    • płaskorzeźby i ryty skalne.
  • Mezopotamia ( ok. 40000 – 323 r. p.n.e.)
    • rzeźby figuralne w kamieniu i alabastrze,
    • reliefy w układzie pasowym,
    • sceny historyczne i kultu religijnego,
    • rzeźbiarskie dekoracje stelach cmentarnych.
  • Egipt (ok. 3100-320 r. p.n.e.)
    • rzeźba wyposażająca grobowce,
    • nowy kanon sztuki reliefowej z frontalnym układem zawsze młodej postaci),
    • monumentalne posągi władców,
    • sceny z życia codziennego,
    • posągi sfinksów.
  • Grecja (od XVII w. – I w. p.n.e.)
    • monumentalne posągi kamienne,
    • tworzone początkowo w celach sakralnych,
    • rzeźba klasyczna wolno stojąca postać,
    • rzeźby hellenistyczne, dynamiczne, pełne finezji kompozycje.
  • Rzym (ok. VIII w. p.n.e. – 476 r. n.e.)
    • naśladowanie i kopiowanie posągów greckich,
    • rzeźba pomnikowa,
    • rzeźby portretowe,
    • reliefy o tematyce historycznej , tworzące narrację.
  • Bizancjum (ok. IV w. -1453 r.)
    • stopniowe porzucanie wzorców i kanonów starożytnych,
    • rzeźba architektoniczna o charakterze ornamentalnym,
    • sarkofagi i kolumny z motywem roślinnym,
    • reliefy z kości słoniowej.
  • Romanizm (ok. VI – XIII wieku)
    • kamienna rzeźba figuralna,
    • uproszczona forma na rzecz bogatej ornamentyki,
    • płaskorzeźby we wnętrzach kościołów,
    • odlewy z brązu,
    • rzeźba kultowa (krucyfiksy, matka Boska z dzieciątkiem  na tronie),
    • relikwiarze.
  • Gotyk (ok. Xii – Xv wiek)
    • grupy płaskorzeźb,
    • sceny figuralne na zewnątrz budowli,
    • dekoracje roślinne, ornamentalne,
    • początki rzeźb  stojących osobno,
    • drewniane ołtarze szafowe.
  • Renesans (ok. XV – XVI wiek)
    • kamienna rzeźba pełna wolno stojąca,
    • posągi konne, popiersia portretowe,
    • dostojeństwo przedstawień,
    • odwołania do antyku,
    • płaskorzeźby odlewane z brązu.
  • Barok (lata 70. XVI wieku do połowy XVIII wieku)
    • uchwycenie ruchu,
    • naturalizm przedstawienia,
    • rzeźba dekoracyjna (stiuki),
    • portrety (popiersia), monumentalizm,
    • kompozycje rzeźbiarskie,
    • nagrobne (epitafia).
  • Rokoko (końcowe lata XVIII wieku)
    • drobna plastyka w porcelanie,
    • rzeźba ogrodowa.
  • Klasycyzm (ok. 1760-1830 r.)
    • utrwalenie klasycznego kanonu piękna,
    • patos, powaga, prostota, kunszt formy,
    • tematy mitologiczne,
    • alegoryczne i historyczne,
    • rzeźba portretowa i architektoniczna (tympanony),
    • umiarkowana dynamika,
    • monumentalizm.
  • Romantyzm (ok. 1800 – 1850 r.)
    • tematyka polityczno-społeczna,
    • statuetki z brązu i terakoty,
    • rzeźba portretowa, pomnikowa i rodzajowa.
  • Secesja (1895-1905 r.)
    • idea zjednoczenia sztuk,
    • odkształcanie figur w kierunku naśladownictwa giętkiej, płynnej, ornamentalnej linii,
    • różnicowanie faktury.
  • Kubizm (ok. 1906-1915 r.)
    • rozbijanie bryły rzeźbiarskiej na elementy pozwalające oglądać obiekt z kilku perspektyw jednocześnie,
    • zestawianie form wklęsłych i wypukłych,
    • tworzenie reliefu będącego powiązaniem rzeźby z malarstwem.
  • Futuryzm (ok. 1909 -1918 r.)
    • fascynacja ruchem,
    • próby uzyskaniu silnego dynamizmu,
    • sprzeciw wobec wierności naturze i tradycji historycznej.
  • Ekspresjonizm (ok. 1919 – 1930 r.)
    • inspiracja sztuką ludową i egzotyczną (Afryka, Oceania, elementy prekolumbijskie),
    • sięganie do wątków związanych z pierwotnym instynktem,
    • bunt przeciw industrializacji i bezduszności miasta.
  • Dadaizm (ok. 1916-1923 r.)
    • antyestetyzm,
    • tworzenie rzeźb na zasadzie kolażu i montażu,
    • wyniesienie na piedestał dzieła pospolitego,
    • pierwsze kompozycje przestrzenne z różnych przedmiotów (asamblaże).
  • Surrealizm (ok. 1920 – 1935 r.)
    • uznawanie dzieła tzw. przedmiotów znalezionych,
    • barwne reliefy,
    • delikatne płynne formy jako działanie przypadku.
  • Konstruktywizm (lata 20. i 30. XX wieku)
    • konstruowanie obiektów przypominających maszyny,
    • wykorzystywanie  oszczędnych form,
    • akcentowanie funkcjonalizmu projektów.
  • Socrealizm (lata 30. – 60. XX wieku)
    • odwołanie do antyku w wydaniu sakralno-mitologicznym,
    • uproszczona, monumentalna forma,
    • powrót do figuratywizmu,
    • rzeźba architektoniczna i pomnikowa,
    • popiersia działaczy komunistycznych.