- Starożytność [ ok. XVII w. p.n.e. – V w. n.e.]
- narodziny teatru z rytuałów dionizji (ku czci Dionizosa),
- amfiteatry,
- konkursy teatralne,
- malowane dekoracje,
- melorecytacje wraz z chórem, tańcem i muzyką,
- zasada jedności czasu, miejsca i akcji,
- gatunki: tragedia, komedia, dramat satyrowy, pantomima, farsa,
- zespoły aktorów,
- pierwsze kobiety na scenie.
- Średniowiecze [ok. V-XV w.]
- formy teatralne jako część obchodów kościelnych,
- nurt świecki- uniezależnienie teatru od funkcji obrzędowej,
- wykonawcy: cechy rzemieślnicze, kupieckie, wędrowne trupy aktorskie, minstrele, żonglerzy,
- sceny jarmarczne, teatr ludowy,
- scena symultaniczna,
- gatunki: misterium, dramat liturgiczny, żywoty świętych, mirakl, moralitet, komedia mięsopustna, farsa.
- Renesans [ok. XV- XVI w.]
- malowane dekoracje perspektywiczne, obrotowe, rozsuwane,
- scena sukcesywna, ukazująca kolejne miejsca akcji,
- scena pudełkowa oddzielona od widowni kurtyną i rampą,
- powstanie opery i baletu,
- teatr szekspirowski (umowne dekoracje, nastrój tajemniczości, fantastyka),
- łamanie zasady trzech jedności i decorum,
- włoska komedia dell’arte,
- gatunki: tragedia, tragikomedia, komedia, komedia płaszcza i szpady, dramat pasterski.
- Klasycyzm [ok. XVII-XVIII w.]
- powstanie pierwszego teatru narodowego – Comédie-Française,
- tekst dramatu – podstawą odgrywania tragedii,
- oszczędność ruchów i elegancja gestów,
- stopniowa indywidualizacja postaci i zwiększenie naturalności gry aktorskiej,
- zespoły zawodowe,
- początki teatru dla mieszczan,
- działalność teatrów szkolnych i dworskich,
- gatunki: dramat oświeceniowy, komedia sentymentalna, tragedia, opera, opera buffa, satyra.
- Romantyzm [ ok. 1800-1850 r.]
- kult gwiazd sceny,
- odchodzenie od zasady decorum,
- łączenie elementów lirycznych i epickich,
- koncepcja dzieła połączonych sztuk,
- widowiskowe inscenizacje (efekty specjalne),
- indywidualizm jednostki,
- tajemniczość i fantastyka,
- ludowość,
- wzrost roli dekoratora scenicznego,
- popularność baletu,
- gatunki: tragedia przeznaczenia, dramat obyczajowy i historyczny, melodramat.
- Realizm [ II połowa XIX w.]
- wzrost roli reżysera,
- początki zespołowej gry aktorskiej,
- realizm mieszczański – problematyka codzienności,
- koncepcja „sztuki dobrze skrojonej” (przestrzeganie tradycyjnych zasad),
- dekoracja sceniczna odwzorowująca trzy ściany i sufit pomieszczenia,
- efekt czwartej ściany = widz podglądający „prawdziwe życie”,
- zaciemnienie widowni,
- gatunki: farsa, komedia salonowa, dramat moralizatorski, operetka, rewia, kabaret, musical.
- Wielka Reforma Teatru [ pomiędzy XIX i XX w.]
- postulaty uznania niezależności sztuki teatralnej i oryginalności jej środków wyrazu,
- zerwanie z naturalizmem,
- odrzucenie teatru mieszczańskiego,
- reżyser/inscenizator kształtujący całość spektaklu,
- nowoczesna scenografia zamiast malowanych dekoracji,
- inspiracje dawnymi konwencjami teatralnymi i teatrem pozaeuropejskim,
- wpływ sztuki awangardowej,
- założenia teatru totalnego, wykorzystującego wielość środków estetycznych i technicznych do oddziaływania na widza,
- reforma baletu – wprowadzenie elementów folkloru i tańca ekspresjonistycznego.
- Awangarda teatralna [ ok. 1910-1939 r.]
- kontynuacja działań twórców Wielkiej Reformy Teatru,
- postulaty przemian społecznych poprzez teatr,
- inspiracje ekspresjonizmem, dadaizmem, surrealizmem i konstruktywizmem,
- fascynacja nowoczesnością,
- teatr oniryczny, badający podświadomość,
- odrzucenie tradycyjnej akcji dramatycznej,
- przemiany w grze aktorskiej, włączenie elementów psychologii, biomechaniki, świadomości ciała i ruchy, efektu obcości,
- budynki teatralne z ruchomą sceną i widownią.
- Socrealizm [lata 30.-60. XX w.]
- korzystanie z wzorców teatru mieszczańskiego XIX wieku,
- popularyzowanie ideologii komunistycznej,
- schematyczna fabułą – tematy: walka z wrogami ludu,
- współzawodnictwo przodowników pracy,
- odrzucenie zdobyczy awangardy,
- izolacja od światowych prądów teatralnych,
- rozwój teatrów państwowych.
- Teatr współczesny [od ok. połowy XX w.]
- czerpanie z form widowiska , cyrku, kabaretu, koncertu,
- inspiracje rytuałami i ich mocą,
- przenikanie się słowa, tańca, pantomimy, śpiewu,
- angażowanie widza do współdziałania,
- stosowanie strategii szoku, multimedialność w spektaklu,
- istnienie teatru instytucjonalnego i alternatywnego,
- tematy: kondycja współczesnego człowieka, życie codzienne, polityka i historia, kryzys wartości, zanik uczuć międzyludzkich, popkultura, konsumpcjonizm, reinterpretacje tekstówdramatycznych.