***[Jak łatwo jest deptać] Jarosława Iwaszkiewicza

  • Utwór ze zbioru „Jutro żniwa” (1963).
  • Zaliczany jest do gatunku liryki refleksyjnej.
  • Podejmuje temat stosunku ludzi do wartości i ich postaw moralnych, zmieniających się w obliczu przemian politycznych i społecznych.
  • Odnosi się do kolegów literatów, ktorzy ulegają wpływom propagandy, prezentują tchórzliwe postawy, zmieniają swe poglądy, zależnie od koniunktury.
  • Temat jest ponadczasowy i uniwersalny (dziś szczególnie!).
  • Ani podmiot liryczny, ani odbiorca nie zostali w wierszu wskazani.
  • Można przypuszczać, że są to przemyślenia samego twórcy, a ich świadkiem staje się czytelnik.
  • Całość brzmi pesymistycznie, zarówno twórca, jak i odbiorca wiedzą, że ludzie są słabi i w prawdziwych chwilach próby – tylko nieliczni mają odwagę mówić prawdę.
  • Jest to wiersz biały, wolny,  nie posiada rytmu i rymów.
  • Zastosował natomiast twórca środki stylistyczne, między innymi: metafory (np. „wszystkie lisy pochowały się do nory”), epitety „metaforyczne” (np. „uparte wartości, rozbite trumny”), pytanie retoryczne („Czy to jest zadanie poetów rozbijać rozbite trumny?”).

Jak łatwo jest deptać
upadłe wielkości
czy to jest zadanie poetów
rozbijać rozbite trumny?

jakże łatwo wymyślać
obcemu
schowawszy się za mur
obrońców sprawiedliwości

Ale być sprawiedliwym
w godzinie pogardy
podnieść głos
gdy wszystkie lisy schowały się do nory
zawołać głośno
kiedy wszyscy szepczą

o jakże mało jest takich
którzy to potrafią