I. ZAWIĄZANIE:
Pojęcie „polityka XX w.” jako epoka upolitycznienia człowieka i rzeczywistości w jakiej żyje. Zawód polityka, literatura polemiczna. Uwikłanie jednostki w niszczący proces historyczny.
II. ROZWINIĘCIE:
- człowiek w wirach historii („Historia jest nocną zmorą, z której staramy się przebudzić” – J. Joyce)
– S. I. Witkiewicz – „Szewcy” (stopniowy rozkład świata, władza jako demoralizująca i nużąca siła)
– W. Broniewski – „Rozmowa z historią” (poetycki bunt przeciw zawiłościom dziejów) - problem władzy – antyutopia (brutalne, nieprzystawanie pięknych teorii do rzeczywistości).
– G. Orwell – „Rok 1984” (system „angsocu” oparty na przemocy, okrucieństwie i nienawiści, upodlenie, nieludzki żywot obywateli)
– G. Orwell – „Folwark zwierzęcy” (od idei do antyidei) - problem zła w relacjach międzyludzkich, wpływ wielkiej polityki na jednostkę – człowiek „stwarzany” na nowo przez państwo:
– K. Moczarski – „Rozmowy z katem” (sylwetka Stroopa) - świat „odczłowieczony” przez system totalitarny, system zniewolenia umysłu („nie ma takiej rzeczy, której by człowiek nie zrobił z głodu i bólu”)
– G. Herling-Grudziński – „Inny świat”
– T. Borowski – „Opowiadania”
III. ZAKOŃCZENIE.
Człowiek jest niewolnikiem własnych działań i tworów. Nie jest zdolny zatrzymać uruchomionej przez siebie maszyny dziejów. („Wszystko wychodzi od niego i przeciw niemu się zwraca”). Stać nas czasem tylko na „nocne Polaków rozmowy” i bezowocną polemikę ze złem.
[PG]