- Kontrreformacja, walka kościoła z reformacją od połowy XVI do początków XVIII wieku, mająca na celu:
- wzmocnienie pozycji Kościoła,
- przeprowadzenie reform,
- odzyskanie wpływów w tych państwach, gdzie pojawiła się reformacja.
- Sobór trydencki 1545-1563:
- potępiono protestantów, uznając ich za heretyków,
- sformułowano dogmaty wiary:
- zachowano 7 sakramentów, oddawanie czci Matce Bożej i świętym,
- uznano, że wiara i dobre uczynki wiodą do zbawienia.
- ujednolicono liturgię,
- wprowadzono obowiązek kształcenia duchownych:
- położono nacisk na dyscyplinę wśród duchownych oraz podniesienie ich poziomu umysłowego i moralnego,
- wprowadzono obowiązek przebywania i wizytacji diecezji przez biskupów,
- nakazano zakładanie szkół parafialnych i prowadzenie ksiąg parafialnych.
- zalecono Stolicy Apostolskiej przeprowadzenie reform kalendarza, co uczynił Grzegorz XIII w 1581 roku.
- rywalizacja dwóch stronnictw:
- koncyliaryści:
- uważali sobór za najwyższą władzę w Kościele,
- kurialiści:
- zwolennicy wyższości władzy papieskiej,
- sukces kurialistów,
- koncyliaryści:
- rozbudowa Kurii rzymskiej, która doprowadziła do centralizmu papieskiego.