- Twórcy często reagują na aktualne zjawiska życia społecznego i narodowego.
- W wielu utworach czytelnik odnajdzie odniesienie do spraw bieżących.
- Liryka czyni to także poprzez stworzenie wzorca przeżywania spraw aktualnych.
- Najczęściej utwory takie mają charakter społeczny i starają się w pewien sposób oddziaływać na świadomość odbiorców.
- Poezja tego typu ma rodowód w czasach starożytności, kiedy to np. elegie Tyrteusza (VII wiek p.n.e.) zagrzewały Spartan do walki z Meseńczykami.
- Od nazwiska tego poety funkcjonuje pojęcie poezji tyrtejskiej, nawołującej do walki o niepodległość ojczyzny.
- Polskie przykłady to:
- „Pieśni” (XII, XVI, XIX) j. Kochanowskiego.
- „Żale Sarmaty” F. Karpińskiego.
- „Bagnet na broń”, „Żołnierz’ W. Broniewskiego.
- „Pieśń o żołnierzach Westerplatte” K. I. Gałczyńskiego.
- „Do polityka”, „W mojej ojczyźnie” Cz. Miłosza.
- „Ojczyzna” J. Tuwima.
- „Ojczyzna” R. Wojaczka.
- „Gawęda o miłości ziemi ojczystej” W. Szymborskiej.