List

Charakterystyczne cechy listu

Bardzo często piszemy listy do kolegi, koleżanki lub kogoś z rodziny. Taki rodzaj listu nazywany jest listem prywatnym. Poza tym istnieją listy skierowane do osób publicznych lub instytucji (list oficjalny, inaczej urzędowy) oraz pisane np. do danej firmy z prośbą o zatrudnienie (list motywacyjny). List opublikowany w prasie lub wydany jako oddzielny druk nazywany jest listem otwartym.

Bez względu na rodzaj listu zawsze:

  1. przestrzegaj zasad uprzejmości, czyli stosuj formuły grzecznościowe, dostosowane oczywiście do charakteru listu i relacji łączących Cię z adresatem;
  2. zachowuj trójdzielną kompozycję:

* w części początkowej zastosuj formułę grzecznościową, np. Szanowny Panie, Kochana Mamo (na końcu możesz postawić wykrzyknik i zacząć pisać od akapitu wielką literą lub postawić przecinek i akapit zacząć od małej litery); możesz wyjaśnić powód pisania listu, nawiązać do otrzymanej korespondencji;

* w części środkowej – rozwinięciu – umieść informacje, które chcesz przekazać;

* w części końcowej ponownie użyj formuły grzecznościowej, np. Łączę wyrazy szacunku, Całuję Cię mocno (nie stawiaj na końcu kropki);

  1. użyj dużej litery w odniesieniu do słów określających adresata, np. Pan, Pani, Ciebie, Twój;
  2. wyróżnij wstęp, rozwinięcie i zakończenie przez stosowanie akapitów lub odstępów między poszczególnymi częściami kompozycyjnymi.

___________________________________________________________________________________________

LIST PRYWATNY

Adresatem listu prywatnego osoba dobrze nam znana. Należy pamiętać, że ton listu pisanego do rówieśnika będzie nieco inny niż ton listu, którego adresatem jest osoba dorosła. Zależnie od relacji łączącej nas z adresatem użyjemy też różnych form grzecznościowych, np. w liście do babci należałoby napisać: Dzień dobry, Serdecznie pozdrawiam, a w liście do kolegi : Cześć, Hej, Pa pa, Trzymaj się.

Pisząc list prywatny:

  • w prawym górnym rogu podaj miejscowość i datę napisania listu, np. Kielce, 23 marca 2009 r.;
  • w nagłówku użyj odpowiedniego zwrotu grzecznościowego;
  • we wstępie nawiąż kontakt z adresatem, wspomnij o otrzymanej korespondencji (np. Dziękuję Ci za list…), wyjaśnij cel pisania, pozdrów (np. Serdecznie pozdrawiam Cię…);
  • w rozwinięciu umieść informację, które chciałbyś (chciałabyś) przekazać; jeśli piszesz na kilka tematów, to każdy z nich zacznij od akapitu;
  • dostosuj ton listu do wieku adresata i relacji łączącej Cię z nim – stosuj odpowiednie formuły grzecznościowe;
  • staraj się nawiązać kontakt z adresatem, wyraź zainteresowanie jego życiem lub opinią na jakiś temat itd.;
  • wpleć w tok wypowiedzi zdania i zwroty charakterystyczne dla rozmowy, np. jak wiesz, wyobraź sobie;
  • pamiętaj o wielkich literach w bezpośrednich zwrotach do adresata, np. Ci, Tobie;
  • w końcowej części listu umieść pożegnalną formułę grzecznościową, np. Pozdrawiam Was wszystkich, Całuję Cię mocno, Kończę i pozdrawiam;
  • podpis – imię i nazwisko, przydomek – umieść na końcu listu, po prawej stronie;
  • jeśli po zakończeniu listu przypomniałeś (przypomniałaś) sobie o jakiejś ważnej informacji i zależy Ci, aby ją przekazać, umieść ją w dopisku, czyli postscriptum (w skrócie: PS – bez kropek!;
  • zadbaj o poprawność i estetykę zapisu.

UWAGA!

Podpisz się własnoręcznie – nawet wtedy, gdy list pisany był na komputerze.

__________________________________________________________________________________________

LIST URZĘDOWY

List urzędowy (oficjalny) pisany jest do różnych instytucji, urzędów, firm, np. szkoły, spółdzielni mieszkaniowej, urzędu pracy. Pisze się go zazwyczaj wtedy, gdy chce się coś uzyskać lub o czymś zawiadomić. Formą przypomina podanie.

Pisząc list urzędowy:

  1. zachowaj następujący układ graficzny:

* w prawym górnym rogu umieść nazwę miejscowości i datę pisania listu;

* w lewym górnym rogu podaj swoje dane – imię, nazwisko, adres, telefon;

* po prawej stronie (zaczynając od środka, poniżej swoich danych) wpisz dane adresata listu;

  1. zacznij od przedstawienia sprawy, z którą zwracasz się do adresata; możesz użyć zwrotu: Pozwalam sobie zwrócić się do… w sprawie…, Zwracam się z prośbą, Uprzejmie proszę, Pragnę zawiadomić…;
  2. w przypadku prośby przedstaw argumenty uzasadniające Twoje starania;
  3. na końcu (w nowym akapicie) zastosuj zwroty typu: Z góry dziękuję za pozytywne rozpatrzenie mojej prośby, Bardzo proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby, Bardzo proszę o szybką odpowiedź;
  4. niżej po prawej stronie napisz: Z poważaniem, Z wyrazami szacunku, Łączę wyrazy szacunku itp. po czym się podpisz;
  5. pisz zwięźle, rzeczowo, bez emocji;
  6. zadbaj o poprawność i estetykę zapisu.

__________________________________________________________________________________________

LIST MOTYWACYJNY

Adresatem listu motywacyjnego są firmy, urzędy, instytucje w których chcemy podjąć naukę lub pracę. Ta forma listu jest prośbą. Pisząc taki list mamy na celu przekonanie pracodawcy, dyrektora, że jesteśmy odpowiednimi kandydatami na dane stanowisko.

PISZĄC LIST MOTYWACYJNY:

  1. zachowaj następujący układ graficzny:

* w prawym górnym rogu umieść nazwę miejscowości i datę pisania listu;

* w lewym górnym rogu podaj swoje dane – imię, nazwisko, adres, telefon;

* po prawej stronie (zaczynając od środka, poniżej swoich danych) wpisz dane adresata listu;

  1. zastosuj zwrot grzecznościowy, np. Szanowny Panie Dyrektorze, Szanowny Panie;
  2. zacznij od przedstawienia sprawy, z którą zwracasz się do adresata; możesz użyć zwrotu: Pozwalam sobie zwrócić się do… w sprawie…, Zwracam się z prośbą, Uprzejmie proszę, Pragnę;
  3. przedstaw odpowiednie uzasadnienie swoich starań, argumenty, które zdecydują o pozytywnym rozpatrzeniu prośby – napisz o ukończonych szkołach, kursach, zdolnościach, umiejętnościach, osiągnięciach, pozytywnych cechach charakteru;
  4. na końcu (w nowym akapicie) zastosuj zwroty typu: //Z góry dziękuję za pozytywne rozpatrzenie mojej prośby, Bardzo proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby, Bardzo proszę o szybką odpowiedź;
  5. niżej po prawej stronie napisz: Z poważaniem, Z wyrazami szacunku, Łączę wyrazy szacunku itp. po czym się podpisz;
  6. zadbaj o poprawność i estetykę zapisu.

_____________________________________________________________________________________________

LIST OTWARTY

List otwarty to rodzaj listu kierowany do osób publicznych, instytucji, a jednocześnie jest podany do publicznej wiadomości. Nadawca takiego listu może być indywidualny lub zbiorowy. List tego typu dotyczy ważnych kwestii życia społecznego, politycznego lub kulturalnego i jego zadaniem jest zwrócenie uwagi ludzi na poruszane w nim kwestie.

Odmianą listu otwartego jest orędzie. Jest to odezwa, apel skierowany do ogółu społeczeństwa, którego nadawcą jest osoba wysoko postawiona w państwie lub kościele. Może to być orędzie papieża lub prezydenta. Orędzie może przybierać formę listu lub przemówienia.

PISZĄC LIST OTWARTY:

  1. przemyśl, jaki problem chciałbyś poruszyć;
  2. zastosuj trójdzielną kompozycje:

* wstęp – nakreślenie problemu;

* rozwinięcie – przedstawienie argumentów;

* zakończenie – podkreślenie ważności poruszanego problemu;

  1. zbierz odpowiednie argumenty
  2. nadaj swojej wypowiedzi ton rzeczowy lub emocjonalny;
  3. stosuj czasowniki w 1 osobie;
  4. podpisz się;
  5. podaj w prawym górnym rogu lub pod tekstem z lewej strony nazwę miejscowości i datę napisania listu;
  6. zatytułuj swój list lub w przypadku kierowania listu do konkretnego odbiorcy umieść odpowiedni nagłówek;
  7. zadbaj o poprawność i estetykę zapisu.

______________________________________________________________________________________________

 

Forma Podstawową formą wypowiedzi w liście jest monolog, skierowany do konkretnego odbiorcy,
List wiąże elementy innych form wypowiedzi, wśród których warto wymienić i zapamiętać:

opowiadania (np. zdarzenia przedstawiane przez nadawcę

opis sytuacji (np. towarzyszący opisywanemu zdarzeniu),

– monolog liryczny (np. opis nastroju, emocji, uczuć),

– opisy właściwy (np. czyjś wygląd)

– streszczenie (np. obejrzanego filmu)

– sprawozdanie (opisowy powrót do obejrzanego koncertu).
Kompozycja,  układ graficzny Jak większość form wypowiedzi ma kompozycję trójdzielną (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)

Powinny się w nim znaleźć akapity

Treść główną uzupełniają takie elementy, jak  data i miejscowość (prawy, górny róg), nagłówek (zwrot do adresata, umieszczany w środku strony, stawiamy po nim znak wykrzyknienia lub przecinek), podpis nadawcy ( pod listem, po prawej stronie), postscriptum (P.S), czyli dopisek.
Zalecenia językowe Zwroty grzecznościowe pisane wielką literą.

Stosowanie języka potocznego.

Używanie słownictwa o różnym zabarwieniu uczuciowym.

Dbałość o estetykę.

  1. Forma
  • podstawową formą listu jest monolog – wypowiedź skierowana do konkretnego odbiorcy,
  • łączy w sobie elementy kilku innych form wypowiedzi:

– opowiadania – przedstawienie zdarzeń przez nadawcę

– opisu sytuacji towarzyszącego jednemu zdarzeniu

– monologu lirycznego- przedstawienie własnych uczyć, nastroju itp.

– opisu właściwego – przedstawienie np. wyglądu kogoś lub czegoś

– streszczenia np. filmu, książki, sztuki

– sprawozdania np. z przebiegu uroczystości, imprezy itp.

  1. Kompozycja i układ graficzny
  • list ma trójdzielną kompozycję – wstęp, rozwinięcie zakończenie
  • zawiera elementy uzupełniające:

– nazwa miejscowości i data napisania listu ( w prawym górnym rogu)

– nagłówek – bezpośredni zwrot do adresata (umieszczony po środku strony)

– podpis nadawcy ( pod zakończeniem, z prawej strony)

– postscriptum (P.S) – dopisek jeśli jest potrzebny ( umieszcza się go pod listem).

  1. Warstwa językowa
  • stosowanie wyrazów i zwrotów odnoszących się do adresata, pisane ze względów grzecznościowych (pisze się je wielką literą np. Mamo, Tato, Rodzino, Cię, Tobie, Twoich itp.),
  • stosowanie słownictwa potocznego podobnego do języka rozmowy,
  • używanie wyrazów i zwrotów ekspresywnych, o silnym zabarwieniu uczuciowym,
  • wprowadzenie słownictwa kształtującego nastrój,
  • często stosowanie trybu rozkazującego czasowników (jeśli list ma charakter perswazyjny).