[9 Pasterka]
Pasterka, która w niektórych regionach nazywa się północką, to uroczysta msza odprawiana w nocy z 24 na 25 grudnia. Jest mszą wyjątkową, dlatego tak wielu katolików jest chętnych do nocnego kolędowania.
Ponadto rozpoczyna obchody Bożego Narodzenia i nowy rok liturgiczny w Kościele katolickim, mimo że odprawiana w nocy, przyciąga wiele osób, nieraz całe rodziny i jest piękną tradycją świąteczną, dając uczestnikom poczucie wspólnoty i szczęścia.
Pasterka upamiętnia oczekiwanie i modlitwę pasterzy, którzy jako pierwsi przybyli do Betlejem i złożyli hołd nowonarodzonemu Jezusowi, jej nazwa pochodzi właśnie od wyrazu pasterze.
Pierwsze msze odprawione zostały właśnie w Betlejem, a także Jerozolimie już w połowie IV wieku. W Europie pierwsze pasterki miały miejsce w V wieku, w Rzymie początkowo odprawiano pasterkę jedynie w bazylice Matki Bożej Większej.
W Polsce pasterki upowszechniły się wraz z przyjęciem chrześcijaństwa, później dodatkowo narodziła się tradycja wyścigów bryczek, furmanek, sań zmierzających do kościoła na północkę. Wierzono, że zwycięzca w następnym roku uzyska największe zbiory.
Największym zainteresowaniem w Polsce cieszy się pasterka na Jasnej Górze oraz w grotach kaplicy w Wieliczce (ponad 100 metrów pod ziemią), gdzie we mszy uczestniczą górnicy, pracownicy kopalni, ich rodziny i przyjaciele, a kolędy śpiewane są przy udziale Orkiestry Górniczej Kopalni Soli w Bochni.
Pasterka odprawiana jest również w kościołach Austrii, Hiszpanii, niemieckiej Bawarii, we Włoszech oraz Irlandii Północnej.