- Sytuacja po roku 1864 zmusiła wielu chłopów do poszukiwania pracy w fabrykach.
- Rozpoczęła się niejako wędrówka do miast, co wynikało z szybkiego rozwoju przemysłu, budowy kolei.
- Prus ukazuje swych bohaterów na tle przemian społecznych.
- Objaśnia pewne współzależnosci wzajemne, które decydują o charakterze i postępowaniu człowieka (po prostu człowieczeństwie!).
- Bohater opuścił wieś rodzinną ze względu na biedę.
- Nazywany „durny” ruszył w poszukiwaniu zarobku.
- Pracę znalazł przy budowie kolei, a kiedy praca się skończyła ruszył do Warszawy.
- Tam za namową inżyniera szukał pracy przy budowie domu w pobliżu dworca.
- Poznał tam dziewczynę, której oddawał część pieniędzy, niestety był oszukiwany przez nią.
- Dziewczyna część pieniędzy przekazywała znajomemu czeladnikowi murarskiemu.
- Następnie znalazł pracę w fabryce, ale tu okradał go pisarz.
- Kiedy skończyła się i tu praca błąkał się szukając schronienia.
- W pewnej chwili, narażając sie na niebezpieczeństwo, uratował życie przywalonemu belką robotnikowi Jędrzejowi, nie oczekując wcale wdzięczności.
- Chłopak zawsze pracował rzetelnie, był uczciwy i tego w zasadzie oczekiwał od innych.
- Przeżycia chłopak ujawniają się poprzez okolicznościowe działania zewnętrzne.
- Prosty chłopak, biedny ale wrażliwy pomaga innym, ratuje życie innego człowieka z narażeniem własnego.
- Nie jest bezmyślnym gapiem przyglądajacym się nieszczęściu.