Miłosz Czesław

Czesław Miłosz

(1911-2004)

Polski poeta, prozaik, tłumacz, historyk literatury, laureat Nagrody Nobla.

Uznany prozaikiem moralności, tradycji i prawdy.

Ambasador kultury polskiej.

Młodość spędził w Wilnie, tam studiował polonistykę i prawo.

Debiutował w 1930 roku, należał do grupy poetyckiej Żagary, rok później wyjechał do Paryża, gdzie studiował  filozofię i romanistykę. W latach 1937-1939 pracował w Polskim Radiu w Warszawie.

Po wybuchu II wojny światowej wrócił do Wilna, podjął działania w podziemiu, ale po zajęciu miasta przez sowietów postanowił uciec i przedostał się do Warszawy i pracował w uniwersyteckiej bibliotece.

W latach 1945-1950 pracował w dyplomacji, od 1951 roku przebywał n emigracji, początkowo we Francji, a od 1960 roku w USA, gdzie pracował jako wykładowca literatury słowiańskiej na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Tam osiedlił się też na stałe.

Po otrzymaniu Nagrody Nobla, w 1981 roku, odwiedził po latach Polskę.Od 1991 roku robił to już regularnie, a w 1993 podjął decyzję o zamieszkaniu na stałe w Krakowie. Rok później odznaczony został Orderem Orła Białego.

Miłosz w swych utworach kreował pesymistyczną wizję świata, tworzył poezję wizyjną, stosował symbole i metafory (twórczość okresu międzywojennego).

W okresach późniejszych łączył elementy klasycystyczne z ironicznym dystansem oraz odwołaniem do tradycji romantycznej. Podejmował tematykę filozoficzną, polityczną, egzystencjalną, wracał do okresu dzieciństwa, opisywał piękno otaczającego świata, podejmował temat zaniku wartości, kryzysu wartości.

Łączył doświadczenia nowoczesnej poezji z tradycją klasyczną i biblijną. W jego twórczości współistnieją rozbudowane wizje i refleksja intelektualna, opis konkretu i filozofia, wielogłosowość i ironia. Pojawiają się w niej pytania o dobro i zło, cierpienie, ale też i o piękno świata, cel jego istnienia, konsekwencje uwikłania  człowieka w historię, a także o Boga.

Miłosz ożywił, zmodyfikował i wykreował wiele form literackich:

  • traktat poetycki,
  • odę,
  • poemat opisowo-filozoficzny,
  • polemikę wierszem,
  • poemat dygresyjno-kontemplacyjny,
  • pieśń,
  • piosenkę.

Jako świadek historii łączył zamiłowanie do konkretu z humanistycznym spojrzeniem na człowieka i cywilizację.

Najbardziej znane zbiory wierszy to:

  • „Trzy zimy” (1936),
  • „Ocalenie” (1945),
  • „Światło dzienne” (1953),
  • Traktat poetycki” (1957),
  • „Król Popiel i inne wiersze” (1962),
  • „Gucio zaczarowany” (1965),
  • „Miasto bez imienia” (1969),
  • „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada” (1974),
  • „Hymn o perle” (1982),
  • „Nieobjęta ziemia” (1984),
  • „Dalsze okolice” (1991),
  • „To” (2000),
  • „Druga przestrzeń” (2002).

Powieści:

  • „Dolina Issy” (1955),
  • „Zdobycie władzy” (1955).

Eseje i szkice literackie:

  • „Zniewolony umysł” (1953),
  • „Rodzica Europa” (1959),
  • „Człowiek wśród skorpionów” (1962),
  • „prywatne obowiązki” (1972),
  • „Ziemia Ulro” (1977),
  • „Ogród nauk” (1979),
  • „Rok myśliwego” (1990),
  • „”Piesek przydrożny” (1997),

Podręcznik:

  • „Historia literatury polskiej do 1939 roku” (1993).

Przekłady biblijne:

  • „Ewangelia wg św. Marka” (1977),
  • „Księga Psalmów” (1979),
  • „Księga Hioba” (1980),
  • „Apokalipsa” (1986).

Przekłady poezji obcej:

  • Charles Baudelaire,
  • William Blake,
  • Wystan Hugh Auden.