Tytułowy bohater powieści Bułhakowa – Mistrz – jest pisarzem.
Niektórzy z interpretatorów utworu dopatrują się podobieństwa do samego pisarza.
Mistrz stanowi obraz pisarza idealnego, wolnego od nacisków politycznych czy cenzury, który bez przeszkód wyraża swoje poglądy i uczucia.
Jest na pewno przeciwieństwem literatów moskiewskich, ulegajacych władzy i jej wytycznym.
Mistrz trafia dfo szzpitalaa psychiatrycznego, ponieważ w materialistycznym i konformistycznym świecie postrzegany jest jako wariat, a takich trzeba izzolować.
Jest to doskonała ilustracja rzeczywistości sowieckie, tak bowiem postępowano z przecviwnikami systemu.
Istnieją także odwołania do romantycznego motywu pisarza – szzaleńca, który widzi więcej i głębiej. Takie przekonanie zakorzenione jest także w prawosławiu, nakazującym szcególny szacunek szaleńcom Chrystusowym. To prawda, że nie myślą racjonalnie, odkrywają jednak znacznie głębsze tajemnice świata.
„Mistrz i Małgorzata” to powieść wyjątkowa. Odkrywa i analizuje:
- zagadnienia wolności twórczej,
- posłannictwo pisarza,
- roli pisania,
- oddziaływanie dzieł na czytelników,
- postaw literatury wobec władzy.
Powieśćm Bułhakowa to utwór autotematyczny.