Najważniejsze literackie prądy epoki to:
- symbolizm, wykorzystywanie symboli, wieloznaczności, aluzji, i instrumentacji głoskowej w celu nadania utworom muzyczności, melodyjności, starał się wyrażać to co niewypowiedziane, pozwalał na luźne skojarzenia i nieoczekiwane zestawienia, w dowolnych kombinacjach, był znakiem idei, stanu umysłu, uczucia, zjawisk mistycznych. Przedstawiciele: Artur Rimbaud, Paul Verlaine, Charles Baudelaire, Stéphane Mallarmé, Jean Moréas, Aleksandr Błok, Andriej Bieły, Maurice Maeterlinck, w Polsce: Bolesław Leśmian, Leopold Staff, Stanisław Wyspiański, Tadeusz Miciński,
- ekspresjonizm, nazywany „krzykiem duszy”, wyrażającym emocje i wewnętrzne stany twórcy, wykorzystywał emocjonalną metaforykę i symbolikę, ostre i drastyczne obrazy, wulgarne sformułowania, kontrasty, wyolbrzymienia, deformację obrazu i języka, groteskę, karykaturę, poetykę snu, sygnalizował konflikt między tym, co materialne a tym, co duchowe, dobrem i złem, tworzył bohatera silnego, dumnego i walczącego. Przedstawiciele: Georg Trakl, Else Lasker-Schüler, Georg Heym, Franz Werfel, Bertolt Brecht, Georg Kaiser, Walter Hasenclever, Erns Toller, Reinhard Sorge, Ernst Barlach, Carl Sternheim, Franz Werfel, Max Brod, Leonhard Frank, w Polsce: zapowiedzią nurtu stały sie teksty Kasprowicza („Hymny”), Micińskiego („W mroku gwiazd”, „Kniaź Potiomkin”), Przybyszewskiego, Berenta („Ozimina”), Żeromskiego („Róża”), później pojawiły się pierwsze teksty programowe zawierające charakterystykę nowego nurtu, publikowano je na łamach „Zdroju”, a ich twórcy to: Stanisław Przybyszewski, Jerzy i Witold Hulewiczowie, Emil Zegadłowicz, Jan Stur,
- impresjonizm, chciał zatrzymać chwilę, swobodne skojarzenia, fragmentaryzm obrazu literackiego, w poezji stosował nastrojowość, plastyczne obrazy psychiki, melancholię ale też i zniechęcenie, wykorzystywał synestezję (łączenie wszelkich wrażeń zmysłowych), grę świateł, przypadkowość zdarzeń, uczucia łączył z opisem pejzażu, polska poezja to głównie Tatry. W powieściach to także psychizacja przyrody i wrażenia zmysłowe, luźna kompozycja, niejednoznaczne portrety psychologiczne bohaterów. W dramacie impresjonizm posługiwał się wieloznacznością, pokazując w ten sposób nastrój i uczucia. Przedstawiciele: Paul Verlaine, Stéphane Mallarmé, Maurice Maeterlinck, Detlev von Liliencrol, Antonín Sova, Marcel Proust, Emil Zola, Virginia Woolf, Antoni Czechow, Iwan Turgieniew, w Polsce: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, Maryla Wolska, Stefan Żeromski, Władysław Reymont, Wacław Berent, Jarosław Iwaszkiewicz, Tadeusz Rittner, Stanisław Wyspiański, Lucjan Rydel.