Molier – mistrz komedii, jakie rodzaje komizmu są w wybranym dramacie

Molier to jeden z czołowych przedstawicieli baroku we Francji. Autor m.in. „Świętoszka”, „Skąpca”, „Mizantropa” twierdził, iż L’ani du genre humain n’est point du tout mon fait – czyli że przyjaciel całego rodzaju ludzkiego nie jest już jego przyjacielem, a także, iż Un pot savant est plus sot qu’un savant ignorant (uczony głupi jest głupszy od nieuka). Molier był prześmiewcą obłudy, fałszu opisywanych przez niego sytuacji, charakterów, postaci, wad. W jednym ze swoich utworów – w „Świętoszku” – ukazał obłudnika Tartuffe’a, który próbował zapanować nad życiem Orgona i jego rodziny. Toteż najpierw mamił Orgona swoją świątobliwością, potem zaś chciał ożenić się z jego żoną i uwieść córkę, zaręczoną już ze szlachetnym Walerym. Jednak naiwność Orgona w pewnym momencie się skończyła: jego żona i służąca wykryły spisek Tartuffe’a, obnażyły jego obłudę i zakłamanie. Sztuka Moliera, który – jak sam twierdził – trafiał tylko w obłudę, była wymierzona przeciwko władzy kościelnej. Tartuffe za pomocą swej świątobliwości chciał zapanować nad całą rodziną i objąć jej członków swoją władzą. Na szczęście to mu się nie udało. Władze kościelne zabroniły nawet wystawiania sztuki na scenie i tym samym ograniczyły jej dostępność dla szerokiej rzeszy widzów.
Molier, mistrz komizmu, ukazał trzy rodzaje komizmu: sytuacyjny – argumenty służącej, która wraz z żoną Orgona wykryła spisek czy powiedzenie zaślepionego Orgona: „jak niebo każe” czy „biedaczek”. Komizm charakteru: doskonałym przykładem jest Orgon – zaślepiony, wierzący bezgranicznie w pobożność i dobre intencje Tartuffe’a. Wreszcie komizm słowny – śmieszne powiedzonka np. Orgona. Wszystko to sprawia, iż komedia Moliera nie przedstawia tylko zwykłej śmiesznej sytuacji z życia mieszczan, ale jest przy tym ośmieszeniem wad, postaw, sposobie myślenia, poglądów na świat, jak również krytyką indywidualnych cech takich jak obłuda, naiwność czy wreszcie zaślepienie społeczeństwa francuskiego.


[AS]