- Pieśń „Muza” określana jest jako manifest poetycki Kochanowskiego,
- Jej powstanie datuje się na rok około 1567,
- Należy zauważyć elementy autobiograficzne, a nawet autotematyczne (Kochanowski opowiada o własnych ambicjach artystycznych, dążeniu do doskonałości, zarówno w życiu codziennym, jak i poezji),
- Wśród przywołanych antycznych postaci jest i protektor i przyjaciel Kochanowskiego- Piotr Myszkowski,
- Kochanowski manifestuje wewnętrzną niezależność, tj. niezależność duchową,
- Z pewnym dystansem patrzy na hierarchię uznawanych wartości i mierzenie sukcesu poprzez złoto,
- Świadomie dystansuje się również od przepychu i dworskiego życia,
- Deklaruje rezygnację z rywalizacji na płaszczyźnie literackiej,
- Wybiera życie w świecie kultury, co determinuje postawa humanistyczna.
Deklaracja postawy życiowej jest jakby skutkiem tradycji i poczucia łączności duchowej ze światem poprzedników (bogów greckich, bohaterów z mitologii, starożytnych twórców, filozofów, a nawet antropomorfizowanych cechy charakteru, np. zazdrości z dokonań) oraz postrzeganiu własnych dokonań literackich jako cząstki wielkiego, boskiego dzieła.
Budowa pieśni:
- wierszem ciągłym,
- sylabiczny jedenastozgłoskowiec,
- średniówka po siódmej sylabie (układ 7+6),
- zastosowanie przerzutni,
- rozbicie wersu na mniejsze odcinki zdaniowe,
- pytania retoryczne, wykrzyknikowe,
- mowa niezależna (przytoczenie wypowiedzi Zazdrości)
- zastosowanie wszystkich tych elementów niweluje monotonię.