Romantyzm skierował zainteresowane na:
- Naród, ale w nowoczesnym, nowożytnym spojrzeniu, wcześniej narodem określano grupę ludzi, poddanych danemu władcy, w romantyzmie naród stał się wspólnotą ludzi połączonych pochodzeniem, kulturą, językiem czy religią, a także poczuciem tożsamości, patriotyzmu, doświadczania wspólnoty, mających ponadto wspólne symbole, pieśni, legendy.
- Prowincję, peryferie, ignorowane wcześniej przez kulturę, polscy romantycy zmitologizowali tereny przedrozbiorowej Polski (Litwę, Białoruś, Ukrainę), obszary przenikania kultur i wielokulturowości, a także napięć narodowościowych. Szlachta i część mieszczaństwa kulturę polską uważała za własną, zaś lud wiejski posługiwał się swoimi językami, a Polskę utożsamiał głównie z dworem, jeszcze większą odrębność zachowywała społeczność żydowska, czy też znacznie mniejsze odłamy Tatarów, Karaimów, Ormian czy Rosjan. Taki „kogiel” kultur i ich odmienności szczególnie fascynował romantyków.