„Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego [plan metaficzny]

Z. Krasiński przedstawił bohaterów w różnych planach: ziemskich, niebieskich i piekielnych.

Dobre  duchy

Kiedy, gdzie?

Złe duchy

Kiedy, gdzie?

  • Anioł Stróż, opiekun Męża, przynosi mu błogosławieństwo i szansę na zbawienie, nawołuje do nawrócenia.
  • Cz. I przed ślubem, nad przepaścią,
  • Cz. II, w wąwozie górskim.
  • Dziewica, zjawa potępionej nałożnicy, stworzona szatańskim zaklęciem, ułuda dawnej miłości, ideał kobiecości, wcielenie poezji, uwodzicielskiej i niszczącej.
  • Cz. I, dom i ogródek, bezdroża wiodące nad przepaść.
  • Czarny orzeł, zjawa wysłana przez piekło, wcielenie pokusy wielkości i sławy.
  • Cz. II, w wąwozie górskim.
  • Chór złych duchów, piekło rozpoczynające działalność na ziemi.
  • Cz. I,  przed ślubem.
  • Mefisto, jeden z kuszących męża szatanów, stylizowany na diabła romantycznego (podobieństwo do Fausta Goethego).
  • Cz. II, w wąwozie górskim.
  • Chór duchów i duchów z lasu, wygnane z kościołów przez rewolucję dobre duchy opiekuńcze, strzegące „ołtarzy i pomników świętych” chrześcijaństwa.
  • Cz. III, okolice jaru św. Ignacego.
  • Chór głosów, zjawy, które ukazują się ojcu Orcia, cuchy ofiar rodu Męża, oskarżające o egoizm i brak miłości.
  • Cz. IV, lochy podziemne zamku św. Trójcy.
  • Chrystus, świetlista zjawa, którą widzi Pankracy ,
  • „Jak słup śnieżnej jasności, stoi ponad przepaściami – oburącz wsparty na krzyżu, jak na szabli mściciel. Ze splecionych piorunów Leona cierniowa”.
  • Cz. IV, ruiny Okopów św. Trójcy.