Wiersz „Nierządem Polska stoi” pochodzi ze zbioru „Ogród fraszek” z 1695 roku, opublikowanego jednak znacznie później, bo w 1907 roku. Jest to liryki pośredniej, podejmującej tematykę patriotyczną i sprawy kraju.
Autor przedstawia pogląd, że przyczyną nieszczęść Polski jest nierząd, czy nieodpowiedni i nieodpowiedzialny rząd, brak stabilizacji w państwie, niewłaściwe postępowanie rządzących, zupełnie nieprzejmujących się sprawami publicznymi.
Utwór jest również krytyką niesprawiedliwego, często martwego prawa oraz braku umiejętności instytucji publicznych w jego egzekwowaniu. Przykładem jest wskazanie bezkarności możnowładców, książąt i przeciwstawienie im drobnej szlachty karanej bezwzględnie, nawet za najmniejsze wykroczenie.
Wiersz składa się z 20 wersów, napisany jest trzynastozgłoskowcem, układ rymów jest regularny (aabbcc), dominują rymy żeńskie, pojawiają się też przykłady rymów niedokładnych (stoi/swojej) i składanych (na nie/ziemianie).
Wiersz napisany jest językiem prostym, zrozumiałym nawet dla niewykształconego czytelnika, nie ma nagromadzenia środków stylistycznych, co należy uznać za celowy zabieg twórcy, który nie chciał „zaciemniać” istotnego przekazu utworu, wśród wprowadzonych środków przeważają epitety, występują również przerzutnie.