„Nike, która się waha” Zbigniewa Herberta

  • Wiersz z gatunku liryki refleksyjno-filozoficznej.
  • Tematem jest śmierć dla ojczyzny.
  • Poeta w prosty sposób nawiązuje do mitologii.
  • Nike, symbol zwycięstwa jest bohaterką liryczną utworu.
  • W wierszu przedstawiona została jako kobieta obdarzona ludzkimi uczuciami.
  • Nie jest wskazany podmiot liryczny ani odbiorca, podmiot liryczny to ktoś, kto obserwuje albo wyobraża sobie opisywaną sytuację.
  • Tematem wiersza jest śmierć młodego chłopca, żołnierza.
  • Uczłowieczona Nike buduje nastrój wiersza, stwarza klimat współczucia dla ofiar wojny.
  • Czas teraźniejszy sugeruje aktualność wszystkich wydarzeń.
  • Utwór jest uniwersalny, stanowi współczesną parabolę, poeta uświadamia nam absurd wszystkich wojen.
  • Utwór napisany prostym, zrozumiałym językiem.
  • Poeta wprowadził środki artystyczne, m.in. epitety (np. „samotnego młodzieńca”, długą koleiną”), metafory (np. cierpkim obolem ojczyzny pod drętwym językiem”).

 

Najpiękniejsza jest Nike w momencie
kiedy się waha
prawa ręka piękna jak rozkaz
opiera się o powietrze
ale skrzydła drżą

widzi bowiem
samotnego młodzieńca
idzie długą koleiną
wojennego wozu
szarą drogą w szarym krajobrazie
skał i rzadkich krzewów jałowca

ów młodzieniec niedługo zginie
właśnie szala z jego losem
gwałtownie opada
ku ziemi

Nike ma ogromną ochotę
podejść
pocałować go w czoło

ale boi się
że on który nie zaznał
słodyczy pieszczot
poznawszy ją
mógłby uciekać jak inni

w czasie tej bitwy
więc Nike waha się
i w końcu postanawia
pozostać w pozycji
której nauczyli ją rzeźbiarze
wstydząc się bardzo tej chwili wzruszenia

rozumie dobrze
że jutro o świcie
muszą znaleźć tego chłopca
z otwartą piersią
zamkniętymi oczyma
i cierpkim obolem ojczyzny
pod drętwym językiem