Oda

Oda – gatunek liryczny, którego tematem jest ważne wydarzenie lub myśl polityczna, światopoglądowa. Opiewa nieraz ważną postać, ma charakter pochwalny albo dziękczynny. Cechuje ją podniosły, patetyczny, uroczysty ton, tonacja emocjonalna, nawiązanie do mitologii, liczne hiperbole.

Wypowiedź osoby mówiącej ma najczęściej formę zwrotu do adresata, którym może być zarówno realny bohater, jak i personifikowane pojecie (np. Wolność, Braterstwo). Odę cechuje  silny emocjonalizm wypowiedzi, stąd tylko pozorny bezład wersyfikacyjny i kompozycyjny, zmienność obrazów poetyckich, pełne mocy, energii zwroty.

W poezji starogreckiej ody tworzył Pindar (V wiek p.n.e.), szczególne znaczenie zdobyła oda w wieku XVI i XVII, uprawiali ją tacy twórcy jak Jan Kochanowski i Szymon Szymonowic.  W oświeceniu ody tworzyli, np. Ignacy Krasicki  i Adam Naruszewicz, W romantyzmie także była często uprawiana, wystarczy wspomnieć Adama Mickiewicza i jego Odę do młodości , a także Juliusza Słowackiego Odę do wolności. W XX wieku pojawiała się jako manifest, odezwa nowych kierunków.