Odmianami języka ogólnopolskiego są:
- dialekty, czyli regionalne odmiany języka, które różnią się miedzy sobą cechami fonetycznymi, składniowymi i słownikowymi,
- gwary ludowe, które wyodrębniły się z poszczególnych dialektów na pewnym obszarze terytorialnym (np. ośrodek administracyjny czy gospodarczy),
- środowiskowe odmiany języka ludzi związanych wspólnych zawodem czy zainteresowaniami.
Ze względu na sposób użycia wyodrębniamy dwie następujące odmiany języka:
- odmiana pisana, czyli tzw. język literacki, wymagający jasności, precyzji, starannego doboru słownictwa i poprawnej składni,
- odmiana mówiona, czyli język potoczny, wspomagany mimiką, gestykulacją, będącymi pozasłownymi środkami wyrazu i reakcją odbiorcy, który może wyrazić zdziwienie, aprobatę lub zaprzeczenie.