Oświecenie to w historii i kulturze europejskiej n wiek XVIII.
W Polsce, początek oświecenia to lata 30. XVIII wieku, zaś rozkwit to lata panowania Augusta Poniatowskiego (1764-1795), schyłek to czas do początku XIX wieku (1822 – Oda do młodości – początek romantyzmu).
Nazwa oświecenie odnosi się do rozprawy Kanta (niemieckiego filozofa) „Co to jest oświecenie?. Kant, jak i wielcy tamtych czasów z pogardą patrzyli na minione czasy, w przekonaniu, że można im jedynie przypisać zły gust i zacofanie. Oświecenie nazywano również wiekiem filozofów, świateł i rozumu, gdyż podstawowym założeniem stała się wiara w rozum.
Zaczęto uznawać naukę, dlatego nastąpił rozwój szkolnictwa, powstawały liczne instytucje naukowe, kulturalne, oświatowe, wydawano wiele pozycji naukowych, powstała np. Encyklopedia, będąca dziełem ówczesnych filozofów.
Twórczość miała charakter dydaktyczny, pokazywano wzór człowieka oświeconego, propagowano hasła wolności, tolerancji, krytykowano zaś głupotę, ciemnotę, fanatyzm.
Dominującym kierunkiem stał się klasycyzm.
Rozwinęły się ruchy reformatorskie, w Polsce powołano do życia Collegium Nobilium (1740), inicjatorem był Stanisław Konarski, który wzory czerpał ze szkół rycerskich, wprowadził w swej uczelni podręczniki, języki nowożytne i język ojczysty, prawo, geografię, historię.
Rok 1747 to czas powstania W Warszawie Biblioteki Publicznej, z inicjatywy braci Załuskich, którzy na ten cel ofiarowali ogromny zbiór książek.
W czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego powstała Szkoła Rycerska, Teatr Narodowy, czasopisma „Monitor”, a także „Zabawy przyjemne i pożyteczne”, które propagowały idee oświeceniowe.
W 1773 roku powstała Komisja Edukacji Narodowej, pierwsze polskie Ministerstwo Edukacji Narodowej, które stworzyło nowoczesny system oświaty, podziwiany przez wielu ówczesnych znawców. Przygotowano program szkolenia nauczycieli, opracowano programy i podręczniki, a zadanie to należało do Towarzystwa Ksiąg Elementarnych.
Niezwykłym wydarzeniem stało się uchwalenie Konstytucji (3 maja 1991 roku), pierwszej w Europie i drugiej na świecie nowoczesnej ustawie zasadniczej.