- Utwór „Pieśń” pochodzi z tomiku poezji „Gdziekolwiek ziemia”, napisanym w 1942 roku.
- W swym utworze T. Borowski wypowiada się w imieniu całego pokolenia.
- To młodzi, którzy zamiast najpiękniejszych wrażżeń muszą doświadczać zła wojny.
- Zobrazowsany świat jest grożny, spowity czarną nocą i wypełniony wrogimi krzykami.
- Młodzi poszukują rozpaczliwie sensu walki, którą przyszło im toczyć z wrogiem.
- Stają w obronie ojczyzzny, biją się i giną.
- W rzeczywistości są jak przegrani niewolnicy, zniewoleni żołnierze w rękach „cyrkowej gawiedzi”.
- Tragim pokoleniaa polega na przeświadczeniu, żże ich walka nie zostanie doceniona.
- To samoświadomość zapomnienia tego o co walczą („zostanie po nas złom żelkazny i głuchy”).
„Pieśń”
Nad nami noc. W obliczu gwiazd – –
ogłuchłych od bitewnych krzyków
jakiż zwycięzców przyszły czas
i nas odpomni, niewolników?
Pustynię, step i morza twarz
mijamy, depcząc, grzmi karabin,
zwycięzców krzyk, helotów marsz
i głodny tłum cyrkowych zabaw.
Wołanie, śpiew, pariasów wiara,
łopoce wiatrem wrogi znak,
krojony talar, łokieć, miara
i chodzą ciągle szale wag.
Niepróżno stopa depcze kamień,
niepróżno tarcz dźwigamy, broń,
wznosimy czoło, prężne ramię
i ukrwawiamy w boju dłoń.
Niepróżno z piersi ciecze krew,
pobladłe usta, skrzepłe twarze,
wołanie znów, pariasów śpiew
i kupiec towar będzie ważył.
Nad nami noc. Goreją gwiazdy,
dławiący, trupi nieba fiolet.
Zostanie po nas złom żelazny
i głuchy, drwiący śmiech pokoleń.