Plany filmowe

PLANY FILMOWE

  1. plan podstawowy (średni)
    • plan amerykański – ukazuje postać tak, jak widzi ją oko; sylwetka od kolan w górę;
  2. plany koncentrujące uwagę
    • detal – wielkie zbliżenie części ludzkiej twarzy, ręki, oka itp.;
    • zbliżenie – cały ekran wypełnia twarz, przedmiot;
    • półzbliżenie – plan ukazujący popiersie człowieka;
    • portret – człowiek ukazany do piersi;
  3. plany rozszerzające uwagę
    • pełny – całe postacie ludzkie wypełniające kadr (przestrzeń, tło scenerii);
    • ogólny – postacie na tle dekoracji lub pleneru;
    • daleki – przedstawia maleńkie postacie ludzi, wkomponowane w obszerne tło krajobrazu lub wielkiej dekoracji;
  4. plany kombinowane.

FUNKCJE PLANÓW

  • informacyjna;
  • psychologiczna (sterują emocjami widzów);
  • estetyczna;
  1. daleki i ogólny – zaznajamiają nas z miejscem akcji, uwidaczniają topografię terenu, określają dokładnie wygląd otoczenia: budynków, roślinności;
  2. ogólny – pozwala na orientacyjne ustalenie odległości między znajdującymi się w różnych punktach bohaterami;
  3. półzbliżenia i zbliżenia – ukazują m.in. tajemniczość postaci, stany emocjonalne bohaterów.

PUNKTY WIDZENIA KAMERY

  1. Ustawienia statyczne, nieruchome:
    • spojrzenie frontalne (na wprost);
    • spojrzenie z góry, tzw. ptasia perspektywa – pomniejsza obiekt;
    • spojrzenie z dołu, tzw. żabia perspektywa – powiększa, nadaje charakter patetyczny (np. w westernach pędzące konie);
    • spojrzenie ukośne – powoduje zniekształcenia;
    • spojrzenie z pozycji głównego bohatera (tzw. kamera subiektywna).
  2. Ustawienia dynamiczne:
    • najazdy kamery (zbliżanie) – odsłaniają szczegóły, wyodrębniają postać z tła;
    • odjazdy kamery (oddalanie) – osiągają efekty odwrotne, obiekt wtapia się w tło;
    • panoramy – powolne obroty kamery na statywie wokół własnej osi w kierunku poziomym, pionowym lub ukośnym; pełnią funkcję opisową, np. prezentowanie pejzażu, ludzi, wnętrza pomieszczenia;
    • szwenk – bardzo szybka, najczęściej pozioma panorama; nagły zwrot kamery;
    • long-take – bardzo długie ujęcie, realizowane np. poprzez skokowy najazd kamery.

Funkcje ustawień statycznych:

  • zdjęcia z dołu monumentalizują fotografowane obiekty, podkreślają grozę urządzeń dominujących nad człowiekiem, eksponują grozę;
  • zdjęcia z góry spłaszczają przedmioty, pomniejszają je i jakby bagatelizują;
  • zdjęcia trikowe, takie, w których zamierzone i potrzebne efekty uzyskuje się za pomocą różnego rodzaju zabiegów technicznych, czynią film atrakcyjnym, budzącym uznanie młodych widzów.

Funkcje ustawień dynamicznych:

  • ruchy kamery służą do urozmaicenia i zdynamizowania filmu;
  • panorama służy opisowi sytuacji lub miejsca, dokładniej charakteryzuje miejsce akcji;
  • szwenk oddaje efekt zaskoczenia;
  • najazdy i odjazdy zmieniają plan na bliższy lub dalszy.