- Najprościej literaturę pozytywizmu podzielić na:
- publicystykę,
- literaturę piękną (proza, poezja i dramat).
- Publicystyka to przede wszystkim:
- dzienniki, np.
- „Gazeta Polska”,
- „Gazeta Warszawska”,
- Kurier Codzienny”,
- „Kurier Warszawski”,
- „Nowiny”,
- „Słowo”,
- tygodniki, np.
- „Bluszcz”,
- „Głos”,
- „Przegląd Tygodniowy”,
- „Tygodnik Ilustrowany”,
- dwutygodniki, np.
- „Niwa”,
- miesięczniki, np.
- „Ateneum”.
- dzienniki, np.
- Podstawowymi formami publicystycznymi były:
- felieton,
- reportaż.
- Najważniejsi felietoniści pozytywizmu to:
- Jan Lam,
- Bolesław Prus,
- Aleksander Świętochowski,
- Henryk Sienkiewicz.
- Felieton pojawił się w Polsce w XVIII wieku i miał informować odbiorców o wydarzeniach z dziedziny kultury, obyczaju, polityki i spraw społecznych. Głównym zadaniem felietonu była interpretacja określonych zjawisk, mająca charakter dydaktyczny (pouczający) oraz ludyczny (zabawowy). Autor felietonu nawiązywał kontakt z czytelnikiem, zwracał się do niego z pytaniami lub uwagami własnymi, np. Bolesław Prus w swoich „Kronikach tygodniowych”.
- Reportaż miał formę sprawozdawczą i służył głownie przekazywaniu faktów. Mistrzem reportażu był Henryk Sienkiewicz i jego „Listy z Ameryki”.
- Często zdarzało się, że w obrębie jednego artykułu prasowego reportaż przeplatał się z felietonem.