- Po II wojnie światowej zainteresowanie egzystencjalizmem francuskim w różnorodny sposób odcisnęło się na polskiej literaturze.
- Jedni z twórców interesowali się koncepcją absurdu, inni modelem prozy filozoficznej, jeszcze inni polemicznymi wizjami opartymi na odmiennymi rozumieniu człowieka i jego sytuacji w świecie.
- Pogłosy egzystencjalizmu odnaleźć można w twórczości:
- Jarosława Iwaszkiewicza, pokazującego , że przeżycia wojenne inaczej odcisnęły się w świadomości Polaków niż w kulturze Zachodniej Europy, w Polsce doświadczenie tragizmu nie stało się lekarstwem pozwalającym przezwyciężyć zło, przeciwnie pamięć zagłady miała niszczący wpływ na psychikę jednostek, pisarz poruszył inny ważny wątek tj. ranga sztuki w życiu człowieka, sztuka wg pisarza wprowadza w człowieku wewnętrzną harmonię, uspokaja i pozwala na pełną akceptację życia, w tym przemijania,
- Gustawa Herlinga -Grudzińskiego, w „Dzienniku pisanym nocą, esejach, opowiadaniach, gdzie podejmuje uniwersalną tematykę, traktuje przeżycia ludzkie utrwalone w sztuce jako przekaz o szczególnej wartości, który wyzwala szczególne doznania, wymaga zmierzenia się z samotnością,
- Jerzego Andrzejewskiego, który stara sie wyjaśnić jak to się dzieje, że człowiek ulega pokusom ideologii, jaki jest mechanizm działania ideologii?, co odnaleźć można w opowiadaniu „Ciemności kryją ziemię”.
- Pisarze ci nawiązywali do wielkiej europejskiej tradycji kulturowej, a cechą charakterystyczną ich twórczości jest poszukiwanie związków współczesności z przeszłością, wiara w uniwersalność problemów, w powtarzalność dylematów, przed którymi staje człowiek.
- Pisarze odnajdują analogie historyczne dla doświadczeń współczesnych (np. wojny, zauroczenia ideologiami totalitarnymi, poczucie kryzysu, aby pokazać postawy człowieka wobec zła).
- Iwaszkiewicz, Herling-Grudziński i Andrzejewski dają wyraz przywiązania do kultury europejskiej lecz zachowują dystans wobec modnych prądów.
- Prawda zdaniem tych pisarzy wymaga dystansu, który przynosi historia kultury.