- W okresie Młodej Polski na nowo odczytano formułę Zoli, który proponował oglądanie swiata „przez pryzmat temperamentu artysty”.
- Młodopolscy pisarze udzielali jednał innej niż realiści odpowiedzi na pytanie „czym jest rzeczywistość…?”.
- Realista udzieliłby odpowiedzi, że to szereg faktów istniejących niezależnie od człowieka, które w życiu jednostki powodują określone reakcje.
- Modernista z pierwszego pytania wywołałby kolejne pytania, np. czyja rzeczywistość?, w jakim momencie przeżywana i przez kogo?
- To prawda, że powieściach dojrzałych, takich twórców , jak: Prus czy Orzeszkowa, wizja rzeczowości wynika z roli bohatera poznającego świat.
- Pisarze tamtej generacji dążyli jednak do obiektywizacji opisywanej rzeczywistości, uważali bowiem, że to powoduje prawdopodobieństwo przedstawianych opisów.
- Młodopolscy twórcy wiązali opis świata z temperamentem artysty, jego subiektywnym spojrzeniem na rzeczywistość.
- Zainteresowania twórców koncentrowały się głównie4 na samym fakcie przeżywan9ia zjawisk wokół.
- Chcieli głęboko wnikać w psychikę swych bohaterów.
- Wypowiedzi i przeżycia bohatera czynili centralnym głosem powieściowego świata.
- Znacząca stała się wówczas rola dialogów i monologów wewnętrznych przedstawianych postaci.
- Ich budowa zakłóca niekiedy ciągłość czasu powieściowego i ciąg przyczynowo-skutkowy.
- W głosach bohaterów teraźniejszość miesza się z przeszłością.
- Pojawiają się wątki, które nigdy nie zostają zakończone.
- Powieść staje sie niekiedy zespołem luźno powiązanych scen.