Przyborowski Walery

Walery Przyborowski

( 27 listopada 1845, Domaszowice – 13 marca 1913, Warszawa)

Polski pisarz, historyk, powstaniec.

Wychował się w rodzinie o silnym duchu patriotyczno-wolnościowym, właśnie w domu poznał historię  Polski, którą później opisywał w swoich utworach. Jego ojciec  (Ignacy) uczestniczył w powstaniu listopadowym, co stało się przyczyną utraty rodowego majątku.

Pobierał nauki w Kielcach i Radomiu, studiował Wydziale Filozoficzno-Historycznym w warszawskiej Szkole Głównej.

Pisarz jako bardzo młody człowiek (18 lat)  w powstaniu styczniowym, po upadku którego, został uwięziony przez władze carskie. Pisarz walczył w oddziale, stacjonującym w Chrobrzu k/Ostrowca, walczył pod Małogoszczem, znał osobiście jednego  z przywódców powstania, Mariana Langiewicza.

Współpracował z wieloma czasopismami, m. in. w latach 1885–86 redagował „Chwilę”, propagującą ugodę z Rosją. Debiutował w „Gazecie Kieleckiej”, prezentując  sensacyjne powieści „Czerwona skrzynka”, „Liść akacji”, „Kwiat agawy”.  Także w Kielcach ukazała się w formie książkowej powieść „Najazd o cześnikównę”.

Pracował jako nauczyciel gimnazjum w Radomiu.

W swoich utworach Przyborowski wracał do tematyki powstania styczniowego, wydał pod pseudonimem Zygmunta Lucjana Sulimy „Pamiętnik powstańca z 1863 roku”, a także „Wspomnienia ułana z 1863 roku”.  Radykalne, patriotyczne poglądy przysparzały mu problemów, za  utwór „Grom Maciejowicki” trafił na pół roku do więzienia za sprawą, karę ze względu na stan jego zdrowia zamieniono na areszt domowy.

Był dwukrotnie żonaty, miał 2 córki i 4 synów.

Popularność przyniosły mu powieści historyczno-przygodowe, przypominające wydarzenia z historii Polski, budzące świadomość narodową i przywiązanie do ojczyzny.

Wydał, oprócz wspomnianych wcześniej, m.in.:

  • Bitwa pod Raszynem (1881),
  • Szwoleżer Stach (1900),
  • Szwedzi w Warszawie (1901),
  • Upiory (1902),
  • Noc styczniowa (1903),
  • Rycerz bez skazy i trwogi (1913).