„Przypowieść o maku” Czesława Miłosza

• Poeta w tytule umieścił słowo przypowieść, co należy tłumaczyć, że jest to krótkie opowiadanie, wyjaśniające czytelnikowi jakąś trudną, złożona prawdę.
• W wierszu na ziarnku maku jest dom, szczekają psy, świeci makowy księżyc, a mieszkańcom nawet do głowy nie przychodzi, że może istnieć inny, większy świat.
• Wiersz oparty jest na przenośni zbudowanej na zasadzie kontrastu: ziemia – ziarenko maku, mamy tu odniesienie do niektórych ludzi zadufanych w sobie, ograniczonych i zapatrzonych jedynie w to, co ważne dla nich. Epitet „makowy” występuje niezwykle często.
• Przenośnia „ziemia to ziarnko” przewija się przez cały utwór, innymi ziarenkami są planety i gwiazdy, a na każdej może stać domek z ogródkiem.
• Ten domek z ogródkie każdy wyobraża sobie inaczej, wskazuje co jest mu bliskie, ważne i istotne.
• Makówka symbolizuje wszechświat z jego wszystkimi planetami lub ziemię pełną ludzi.
• Ziarenko maku opowiada o niektórych cechach ludzi:
  • są często zarozumiali , zapatrzeni w siebie,
  • niekiedy bywają ograniczeni,
  • niektórzy nie są empatyczni i myślą tylko o sobie.
• Świat przedstawiony w wierszu – „makowy” – może budzić skojarzenia z baśnią.
• Utwór zbudowany jest regularnie, występuje stała ilość sylab (w pierwszej strofie  przemiennie 10,11, w pozostałych 11), wyraźna średniówka i rymy (krzyżowe) tworzą rytm wiersza.

Na ziarn­ku maku stoi mały dom,
Pie­ski szcze­ka­ją na księ­życ ma­ko­wy
I ni­g­dy jesz­cze tym ma­ko­wym psom,
Że jest świat więk­szy, nie przy­szło do gło­wy.

Zie­mia to ziarn­ko – na­praw­dę nie wię­cej,
A inne ziarn­ka – pla­ne­ty i gwiaz­dy.
A choć ich bę­dzie chy­ba sto ty­się­cy,
Do­mek z ogro­dem może stać na każ­dej.

Wszyst­ko w ma­ków­ce. Mak ro­śnie w ogro­dzie,
Dzie­ci bie­ga­ją i mak się ko­ły­sze.
A wie­czo­ra­mi, o księ­ży­ca wscho­dzie
Psy gdzieś szcze­ka­ją, to gło­śniej, to ci­szej.