- Ptak jest symbolem lotności, wiatru, powietrza, chmur i nieba.
- Jednocześnie jest znakiem mobilności i przemieszczania się z miejsca na miejsce.
- Niekiedy oznacza wymuszoną emigrację, zmienność i przemijanie czasu.
- W Biblii ptak symbolizuje samego Boga, ale też anioła, boskiego posłańca.
- Ptak jako posłaniec jest znakiem donosicielstwa i zdrady.
- Nieprzyjemne skojarzenia wiążą się z ptakiem jako padlinożercą, rozkładem i śmiercią.
- Odlatujący ptak to emblemat ludzkiej duszy (w islamie).
- Ptaki to zwierzęta wróżebne, z ich lotu wróżyli Rzymianie, Babilończycy i wiele innych ludów.
- W baśniach i opowieściach ludowych ptaki mówią, przekazują ostrzeżenia, proroctwa i rady.
- Ptak to także biblijny symbol ufności w opatrzność, wolności, swobody i niezależności.
- Mianem niebieskiego ptaka określa sie człowieka lekkomyślnego, nieodpowiedzialnego, leniwego.
- W literaturze ptak jest symbolem twórczości poetyckiej.
Odniesienia znaleźć można:
- Ewangelia św. Mateusza 6, 26.
- Psalm 78,2.
- Księga Eklezjastesa 10,20.
- Proroctwo Izajasza 312,5.
- Księga Mądrości 5, 9-11.
- Księga Przypowieści 27,8.
- Sofokles, „Antygona”.
- T. K. Węgierski, „Do Rozyny”.
- A. Mickiewicz, „Dziady” cz. IV.
- B. Prus, „Lalka”.
- S. Wyspiański, „Wesele”.
- S. Żeromski, „Ludzie bezdomni”.
- E. Słoński, „Na wygnaniu”.
Wg Słownika symboli literackich R. Kuleszewicza, Białystok 2003.