Wiersz powstał w 1832 roku po upadku powstania listopadowego, wydany w Paryżu w 1833.
Bohater utworu to postać autentyczna – Julian Konstanty Ordon, uczestnik powstania, dowódca fortu na Woli, po zdobyciu reduty nastąpił wybuch i czyn ten przypisano Ordonowi, sadząc że wówczas zginął. Mickiewicz poznał tę historię dzięki Stefanowi Garczyńskiemu, adiutantowi generała Jana Umińskiego, dowódcy obrony Warszawy.
Tak naprawdę Ordon został ciężko ranny, walczył później w powstaniu węgierskim pod dowództwem generała J. Bema, a także we Włoszech w oddziałach Garibaldiego. Zmarł w 1887 roku we Florencji jako stary, zgorzkniały człowiek (popełnił samobójstwo).
Utwór łączy cechy epiki i liryki, określa się go jako poemat opisowo-refleksyjny. Przebieg walki, obronę reduty poznaje czytelnik niejako relację bezpośrednią adiutanta dowódcy, obserwującego przebieg wydarzeń. relacja naocznego świadka, co przydaje mu waloru dokumentarnego. Ze znakomitą plastyką i energią (rola czasowników) budowane opisy batalistyczne podporządkowane są bardzo aktywnie eksponowanemu wartościowaniu. O epickim charakterze świadczą cechy opowiadania, fabuła, akcje dialogowe, narrator, opisy czy podtytuł „Opowiadanie adiutanta”. Jest to gatunek mieszany, poemat opisowo-refleksyjny.
Uczucia, emocje, refleksyjność i liczne środki stylistyczne to potwierdzenie przynależności do liryki.
Poeta ukazał niezwykłą odwagę Polaków, przeciwstawiających się nawale rosyjskiej, pokazał bohaterstwo, altruizm (samobójstwo w imię ojczyzny), poświęcenie życia a samego Ordona uczynił wzorem żołnierza, patrioty, Polaka.
Dramatyzm wydarzeń poeta uzyskał stosując:
- krótkie zdania,
- równoważniki zdań,
- elipsy,
- wykrzyknienia,
- personifikacje,
- porównania,
- pytania retoryczne,
- onomatopeje,
- symbole,
- czasowniki onomatopeiczne oddające wybuchy(rwie, grzmi, ryje, pęka),
- dynamiczną akcję, nastrój grozy,
- epitety o zabarwieniu ujemnym (gniewne usta),
- kontrast i ciemną kolorystykę,,
- pejoratywne określenia (np. robactwo),
- liczne powtórzenia,
- wersy trzynastozgłoskowe,
- rymy żeńskie, dokładne, parzyste.