- Działalność Collegium Nobilium założonego w 1740 roku przez Stanisława Konarskiego, reformatora wszystkich szkół pijarskich.
- celem było wykształcenie światłego obywatela odpowiedzialnego za losy państwa.
- Korpus Kadetów, zwany Szkoła Rycerską pod komendą księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego.
- założony przez Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1765 roku,
- hymnem szkoły był wiersz Ignacego Krasickiego „Święta miłości kochanej Ojczyzny”,
- wychowankowie: Tadeusz Kościuszko, Julian Ursyn Niemcewicz, Jakub Jasiński.
- Działalność biblioteki braci Załuskich.
- Mecenat króla:
- „obiady czwartkowe”, nawiązujące do europejskich salonów literackich,
- otwarcie Teatru Narodowego w 1765 roku, przy dużym zaangażowaniu władcy.