I ZAWIĄZANIE.
Odwieczny konflikt między „wiarą” a „czuciem”, „sercem” a „rozumem” – konsekwencje sporu romantyków i klasyków wciąż są żywe. Kto bardziej potrzebny zniewolonej ojczyźnie: dobry żołnierz, czy elokwentny dyplomata?
II ROZWINIĘCIE.
- romantyczni idealiści a rzeczywistość:
– A. Mickiewicz – „Konrad Wallenrod” (problem bycia lisem albo lwem w walce przeciw zaborcy)
– A. Mickiewicz – „Dziady cz. III” (metamorfoza Gustawa w zdecydowanego na wszystko Konrada – mesjasza narodu)
– J. Słowacki – „Kordian” (Kordian i jego jednostkowy, podobny do rojeń szaleńców, dumny i bezowocny bunt
– A. Mickiewicz „Księgi narodu polskiego i księgi pielgrzymstwa polskiego” (hasła wolności, braterstwa, walki „O wolność waszą i naszą” na sztandarach żołnierzy – tułaczy i emigrantów). - postawa bohatera łączącego cechy romantycznego zafascynowania walką, z pozytywistycznym – racjonalnym podejściem do nowej rzeczywistości
– B. Prus – „Lalka” (postać Wokulskiego) czasem też zaskoczenie i serwilizm - racjonalizm, umiar, zasada „złotego środka”
– A. Frycz Modrzewski – „O naprawie Rzeczpospolitej”
– pisma H. Kołłątaja, St. Staszica (np. „Przestrogi dla Polski”)
– program literatury pozytywizmu polskiego (pisma A. Świetochłowskiego)
– „Wykłady filozofii pozytywnej” A. Comte’a
III ZAKOŃCZENIE.
W przypadku obu postaw można wykazać na zasadzie opozycji duże rozbieżności sposobu dążenia do wolnej ojczyzny. Obu postawom wiele można zarzucić, wiele też wskazać dobrego.
Bardziej przychylam się ku postawie romantycznej, gdyż związane jest to z moją psychiką i typem osobowości. Preferuję program romantyczny, jakim jest „Oda do młodości” A. Mickiewicza.
[PG]