Romantyzm europejski „datuje się” od 1789 roku – Rewolucji Francuskiej – do 1848, gdy miała miejsce Wiosna Ludów. Romantyzm nowa epoka, o nowych ideach, tajemnicza, orientalna, uczuciowa, owładnięta potężną siłą miłości, epoka uczucia, a nie „mędrca szkiełka i oka” miała swoich wybitnych przedstawicieli. Może zacznę od Polski – mojej ojczyzny. Na czoło wysuwają się wieszcze – Adam Mickiewicz, Juliusz Slowacki i Zygmunt Krasiński oraz „spóźniony romantyk” Cyprian Kamil Norwid. Cała czwórka zapisała się w dziejach literatury światowej jako twórcy wybitni, oryginalni, piszący w duchu ideologii romantycznej. W Anglii najpopularniejszymi, najwybitniejszymi przedstawicielami romantyzmu byli: James Mac Pherson, Gordon Lord Byron oraz Walter Scott. Lord Byron – zbuntowany samotnik, wywyższony nad ziemskimi przestworzami wzbudzał w całej Europie sensację. Jest twórcą tzw. „bohatera bajronicznego”, podobnie jak on zbuntowanego samotnika o nieokreślonej i tajemniczej przeszłości. Francja zaś wśród swoich reprezentantów miała Aleksandra Dumasa („Trzej Muszkieterowie”, „Hrabia Monte Christo”), Wiktora Hugo „Nędznicy”, Germaine de Staël. W Rosji tworzyli Puszkin „Eugeniusz Oniegin” oraz Lermontow. Nie można jednak zapomnieć o reprezentantach z Niemiec – wybitnych twórcach, takich jak: Johann Wolfgang Goethe, Schiller. Pierwszy, autor „Fausta” – opowiadający o doktorze Faustusie, alchemiku zakochanym w Małgorzacie. Z kolei Schiller w utworze „Rękawiczka” nawiązuje do średniowiecznego motywu rycerzy, turnieju rycerskiego i walki o rękę ukochanej. Bohater utworu został sprowokowany do podjęcia ryzyka, narażenia się na niebezpieczeństwo. Ukochana rzuciła rękawiczkę na arenę, gdzie były lwy, lamparty. „Ukochanemu” (potem już nie) udało się odzyskać rękawiczkę, ale oddając ją damie rzucił jej ją w twarz. Przekonał się, iż jeżeli ukochana osoba naraża go na niebezpieczeństwo, wystawia na próbę jego i jego życie – nie jest go warta. Mickiewicz powiedziałby w tym momencie „Oj kobieto, ty puchu marny”. Nie warto tolerować takiej postawy, miłość to coś więcej, ukochany dla ukochanej znaczy bardzo wiele.
Reasumując, romantyzm europejski zaowocował wspaniałymi, ponadczasowymi dziełami, utworami wielkich twórców, romantyków, całkowicie inaczej patrzących na świat niż pozytywiści, klasycy, uznający uczucie, wiarę, wyobraźnię, instynkt za sposoby (jedyne) poznania otaczającego ich świata.
[AS]