- Literatura, film, teatr i życie ukazują wiele postaw ludzkich.
- Wyróżnić można następujące:
- afirmacja życia, odnosić się do rzeczywistości optymistycznie, z radością, uznaniem, przykłady: „Żywot człowieka poczciwego” M. Reja, „Pieśń świętojańska o Sobótce” J. Kochanowskiego,
- tolerancja, uznawanie czyjegoś postępowania, poglądów, wiary,
- nietolerancja, brak wyrozumiałości dla czyiś poglądów, upodobań, dla cudzego postepowania, nieuznawanie czyiś przekonań, wyróżnia się nietolerancję religijną, rasową, przykład: „Ballady i romanse” W. Broniewskiego (historia żydowskiego dziecka),
- bunt, sprzeciw wobec krzywdy społecznej, nietolerancji, niewoli, niesprawiedliwości, kanonom twórczym, tradycji, odmienność wobec innych w środowisku, przykład „Romantyczność” A. Mickiewicza, odrzucenie kanonów klasycyzmu,
- cierpienie, postawa polegająca na odczuwaniu bólu moralnego, można boleć nad czymś lub z jakiegoś powodu, przeżywać cierpienie własne lub cudze, przykład „Treny” jana Kochanowskiego,
- determinacja, z determinacją znosić cierpienie, odrzucić jakieś postanowienie, ale też stanowczość, zdecydowanie.