- Lata 1648-1668).
- Przejęcie władzy przez magnaterię:
- 1652 poseł Władysław Siciński, za namową Janusza Radziwiłła, przez użycie liberum veto zerwał sejm.
- Nieudane próby reformy państwa:
- wokół króla skupiła się grupa możnych, chcących przeprowadzić następujące reformy państwa: skarbowe, głosowanie większością, elekcja vivente rege (za życia króla), powołanie rady złożónej z senatorów i posłów jako doradczego organu wykonawczego.
- Opór części magnaterii broniącej „złotej wolności”:
- w 1661 roku zawiązanie Związku Święconego, żądanie wypłaty zaległego żołdu, obrona przywilejów szlacheckich,
- założenie Związku Pobożnego przez zwolenników króla i reform,
- rabunki na terenie kraju zmusiły sejm do zapłacenia zaległego żołdu w 1662 roku, rozwiązanie związków.
- Rokosz Jerzego Lubomirskiego (1665-1666):
- pokonanie wojsk królewskich pod Częstochową i Mątwami,
- skazanie Lubomirskiego na banicję (wygnanie),
- wycofanie się króla z planów reform.
- Abdykacja króla w 1668 roku.