- Nazwa średniowiecze jest polskim odpowiednikiem łacińskiego „medium aevum”, czyli wiek średni.
- Jest to określenie epoki, którą sytuuje się miedzy czasami starożytnymi a nowożytnymi.
- Za początek średniowiecza uważa się umownie wiek 476 n.e, czyli upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego n(zdobycie Rzymu przez wojska germańskie).
- Schyłek epoki to rok 1453, kiedy nastąpił upadek Cesarstwa Bizantyjskiego (zdobycie Konstantynopola przez Turków).
- Ogólnie przyjmuje się, że epoka średniowiecza trwała w Europie od IV/V do XV wieku, tj. około 1100 lat, natomiast w Polsce – od drugiej połowy X wieku (966 rok – chrzest Polski) do XV/XVI wieku, tzn. około 500 lat.
- Średniowiecze to okres istotnych przemian ustrojowych w Europie.
- Rozpowszechnił się feudalizm, a społeczeństwo podzieliło się na odrębne stany, zróżnicowane pod względem przywilejów i pozycji społecznej.
- Naczelne miejsce w hierarchii społecznej zajmowało rycerstwo, które w XIII i XIV wieku przekształciło się w szlachtę.
- Na kolejnej ważnej pozycji było duchowieństwo.
- Znacznie niżej stali mieszczanie i chłopi, tworząc tzw. stany niższe.
- Średniowiecze to okres, w którym zarysowuje się obejmująca niemal cały kontynent walka o dominację między władzą świecką i kościelną (spór cesarstwa z papiestwem).
- Kultura średniowiecza stała się kulturą uniwersalną, ponadnarodową, odrębną w poszczególnych krajach, a jednocześnie spójną i połączoną wspólnymi celami ideowo-religijnymi.
- Mimo widocznego rozwarstwienia i zróżnicowania obyczajowego, kultura średniowiecza, wydaje się być bardziej czynnikiem łączącym niż dzielącym Europę.