Położenie
Stalowa Wola położona jest w centrum Kotliny Sandomierskiej, w widłach Wisły i Sanu. Teren gminy kształtują dwa mezoregiony: Równina Tarnobrzeska oraz Dolina Dolnego Sanu. Tereny miasta położone są na wysokości od 151 do 160 m n.p.m.
Równina Tarnobrzeska pokryta jest piaskami rzecznymi, które w wielu miejscach uległy zwydmieniu, tworząc duże kompleksy wydmowe dochodzące do 25 m wysokości. Region ten jest w znacznej mierze zajęty przez kompleksy leśne, będące pozostałościami Puszczy Sandomierskiej.
Dolina Dolnego Sanu rozciąga się wzdłuż koryta rzeki na szerokości około 10 km. Zalewowo dno doliny zajmują łąki i fragmenty lasów łęgowych. Dominują gleby piaszczyste, wydmowe, obecnie w znacznej mierze zalesione; jedynie w doli-nach rzek występują dość urodzajne gleby bielicowe.
Klimat
Teren Stalowej Woli zalicza się do typu klimatu podgórskich nizin i kotlin. Dla Kotliny Sandomierskiej klimat ten odznacza się wysoką amplitudą temperatur miesięcznych oraz dość wysoką średnią temperaturą roczną wynoszącą 8o C. Średnia roczna suma opadów waha się od 600-700 mm. Maksymalna ilość opadów przypada na lipiec, zaś minimalna na luty. Dni z pokrywą śnieżną jest od 60 – 90, a przeciętna jej grubość waha się od 5-15 cm. Okres wegetacyjny trwa 200-210 dni.
Warunki termiczne, podobnie jak klimat, kształtują się latem pod wpływem atlantyckim, natomiast zima pod wpływem kontynentalnym. Zaznacza się to w niskich temperaturach i opadach w okresie zimowym. Przeciętna temperatura stycznia wynosi -3,8o C, przeciętna lipca +18oC. Przymrozki jesienne zaczynają się w końcu września lub pierwszej dekadzie października, natomiast szkodliwe przymrozki wio-senne występują jeszcze w maju i w czerwcu, co wpływa szczególnie niekorzystnie na uprawy.
Osobliwości przyrodnicze
Okolice Stalowej Woli to tereny o dużych walorach turystycznych. Obfitość starych drzewostanów leśnych tworzy atrakcyjne środowisko naturalne i sprzyja roz-wojowi turystyki.
Na terenie powiatu znajdują się obszary dziewiczej przyrody. Należą do nich tereny Puszczy Sandomierskiej oraz istniejące rezerwaty przyrody oraz parki krajobrazowe.
Rezerwaty przyrody:
- Rezerwat „Pniów” o powierzchni 4,15 ha, położony na terenie gminy Ra-domyśl n/Sanem, obejmuje jeziorko położone na terenie wsi Pniów przy wa-le ochronnym obwałowania rzeki Strachodzkiej i Sanu. W jeziorku o płaskich zabagnionych brzegach, porastających trzciną i tatarakiem, występuje jadalny orzech wodny (kotewka) wśród grzybieni żółtych i białych.
- Rezerwat „Jastkowice” o powierzchni 45,76 ha jest położony na terenie gminy Pysznica. Jest to rezerwat leśny usytuowany w granicach Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. Utworzony został w celu zachowania fragmentów lasu mieszanego o cechach zespołu naturalnego z bogatą florą, charakteryzującą stosunki przyrodnicze panujące w dawnej Puszczy Sandomierskiej. W samym rezerwacie brak jest cieków wodnych, ale dzięki wysokiemu poziomowi wód gruntowych gleby są nawodnione, co ma istotny wpływ na ekosystem leśny. Do szczególnie ciekawych osobliwości przyrodniczych należą: kilkadziesiąt egzemplarzy dębu szypułkowego i jodły pospolitej osiągającej bardzo duże rozmiary, liczne stanowiska lilii złotogłów i wawrzynka wilcze łyko. Rośnie tu wiele gatunków drzew takich jak: jodła, świerk, grab, sosna, buk, olcha, jawor, brzoza. Interesujące jest też runo leśne. Spotkać tu można m.in. czerniec groszkowy, czosnek niedźwiedzi, żywiec gruczołowaty.
- Rezerwat „Łęka” o powierzchni 480 ha, położony na terenie gminy Zaklików, stanowi najcenniejszy fragment rozległego krajobrazu leśnego Lasów Lipskich i Janowskich. Zachowały się tutaj drzewostany o bogatym składzie gatunkowym i naturalnym charakterze. Występuje tutaj wiele rzadkich i chronionych gatunków flory i fauny, unikalnych zbiorowisk roślinnych i zwierząt.
- Rezerwat „Imielity Ług” – rezerwat torfowiskowy o pow. 802 ha, położony częściowo na terenie gminy Pysznica, utworzony w 1988 r. w celu zachowania charakterystycznych dla Puszczy Solskiej obszarów rozległych bagien i zarastających zbiorników wodnych. Większą część rezerwatu zajmują ba-gna torfowiska wysokiego i przejściowego oraz stawy, w których prowadzona jest gospodarka rybacka. Na obrzeżach występują różnego rodzaju zbiorowiska leśne. Dominuje tu roślinność bagienna: widłaki, rosiczki, grążel żółty, grzybień biały, podrzeń żebrowiec, wierzba borówkolistna i lapońska. Osobliwością tego terenu jest duża różnorodność ptaków (ok. 95 gatunków). Swoje miejsce lęgowe mają tutaj między innymi: żuraw, bielik, rybołów, bocian czarny. Znajdują się tu stanowiska głuszca i cietrzewia.
- Park Krajobrazowy „Lasy Janowskie” zajmuje powierzchnię 39.150 ha oraz otulinę o powierzchni 60.500 ha. Na jego terenie leżą m.in. obszary trzech gmin powiatu stalowowolskiego: Zaklikowa, Radomyśla n/Sanem i Pysznicy. Pod względem fizjograficznym w całości położony jest w obrębie Równiny Biłgorajskiej, wchodzącej w skład Niziny Sandomierskiej. Lasy Ja-nowskie stanowią część pasma Puszczy Solskiej, ciągnącej się od doliny Wisły ku wschodowi, aż do politycznej granicy państwa. O wysokim bogactwie biologicznych zasobów Parku świadczy duża liczba zbiorowisk roślinnych. Wyróżniono tu 202 zespoły roślinne, w tym 33 leśne. Duży zwarty kompleks leśny, wzbogacony istniejącymi stawami (ok. 2000 ha), stanowi ostoję dla wielu gatunków zwierząt i ptaków, szczególnie zagrożonych wyginięciem. Odpowiednie warunki bytowania znalazły tutaj m.in.: łoś, jeleń, dzik, wilk. Istnieją tutaj stanowiska lęgowe rzadkich i ginących gatunków ptaków, m.in. orła bielika, orlika grubodziobego i krzykliwego, rybołowa, trzmielojada, żurawia, kani czarnej, cietrzewia, kraski, zimorodka. Lasy te mają istotne znaczenie dla krajowej populacji bociana czarnego oraz silnie zagrożonego głuszca. Najcenniejsze tereny pod względem ornitologicznym znalazły się w granicach rezerwatu przyrody „Imielity Ług”. Szczególną ochroną zostały objęte stanowiska lęgowe rzadkich gatunków, poprzez wy-znaczenie stref ochronnych. We wsi Szklarnia została utworzona ostoja konika biłgorajskiego.
Pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej zostały objęte ochroną jako pomniki przyrody.