- Odbudowa ze zniszczeń wojennych placówek kulturalnych i oświatowych:
- w 1944 roku powstał Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (UMCS),
- po zakończeniu wojny wznowił działalność Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL),
- założono nowe uniwersytety w:
- Łodzi,
- Toruniu,
- Wrocławiu,
- Gdańsku,
- Katowicach.
- rozpoczęto walkę z analfabetyzmem:
- w 1949 roku wprowadzono obowiązkową siedmioletnią szkołę podstawową.
- wprowadzono jednolite pogramy nauczania w szkolnictwie:
- narzucono metodologię marksistowską w naukach humanistycznych,
- zlikwidowano szkolnictwo prywatne,
- wyższe uczelnie utraciły autonomię.
- w 1949 roku przeprowadzono czystki na uczelniach wyższych i w bibliotekach:
- na uczelniach rządziły komitety partyjne.
- w 1961 roku wprowadzono reformę szkolnictwa:
- ośmioletnie szkoły podstawowe od 1966 roku,
- szkoła państwowa, świecka, bezpłatna, obowiązkowa do 18 roku życia.
- w 1973 roku Sejm przyjął projekt ustawy o tzw. dziesięciolatce, po której siedemnastolatek mógł studiować na wyższej uczelni:
- dziesięciolatka wzorowana na szkolnictwie ZSRR nie weszła w życie,
- wprowadzono nauczanie w „zerówce”,
- na wsi zaczęto tworzenie zbiorczych szkół gminnych.
- w 1981 roku NSZZ „Solidarność” wynegocjował nowe programy nauczania z języka polskiego i historii.