Teoria Czystej Formy to część koncepcji filozoficznej Witkiewicza.
Szczególnym jej elementem była Tajemnica Istnienia.
Witkiewicz zadawał więc pytania egzystencjalne dotyczące istoty ludzkiego bytu.
Interesowało go:
- dlaczego człowiek w ogóle się pojawił i istnieje?
- dlaczego tworzy taki byt a nie inny?
- dlaczego żyje w takim, a nie innym miejscu wszechświata?
Wyżej przytoczone pytania uważał za fundamentalne, na które powinien umieć odpowiedzieć każdy człowiek.
Podkreślał, że przez wieki, religia, metafizyka, sztuka, starały się odpowiedzieć na te pytania.
Dynamiczne zmiany świata sprawiają, że tylko sztuka pozwala dostrzec Tajemnicę Istnienia. Konieczne jest jednak jej uwolnienie od naśladowania życia i dostrzeżenie w niej Czystej Formy.
Witkacy proponował oddzielenie sztuki od życia i odkrywanie piękna w jej formalnych elementach.
Czysta Forma teatralna to konstrukcja, na którą składają się dźwięki, barwy, słowa, działania sceniczne wolne od życiowego prawdopodobieństwa.
Dla widza sam spektakl powinien być porywający i wywoływać przeżycia czysto estetyczne.